Bekijk hier de video van de Nieuwsuur-uitzending.

Zo ongeveer ziet de karikatuur van Staphorst eruit. In werkelijkheid is Staphorst een plaats waar de dichtheid aan computers net zo groot is als in de rest van Nederland, waar een groot aantal hypermoderne bedrijven is gevestigd, op zondag behalve de wet ook het Evangelie wordt verkondigd, sommige mannen inderdaad thuis de dienst uitmaken terwijl in andere woningen vrouwen de broek aan hebben en in een derde gezin de verhoudingen gelijkwaardig zijn (hetzelfde beeld dus als overal); toeristen zijn er op zondag inderdaad niet welkom, vooral doordat ze zich gedragen als bezoekers in een dierentuin die aapjes komen kijken, de mestkar is allang opgeborgen en wat het plaatselijk bestuur betreft, dat is gewoon langs democratische weg tot stand gekomen.

Wie in Staphorst over beeldvorming in de media begint, raakt al snel een open zenuw. Begrijpelijk. Met name in het verleden hielden de media de karikatuur van zojuist bewust in stand. De Staphorstenaren konden honderd keer beweren dat de beelden niet klopten, het was schreeuwen tegen de maan. Tegenwoordig valt het wel mee met die negatieve beeldvorming, maar velen in het dorp zijn de tijden van toen nog niet vergeten. Daarbij leeft de veronderstelling dat ”die journalisten” het op Staphorst hadden voorzien. Ze rapporteerden en filmden vanuit vijandschap. Lekker zware christenen pesten of zoiets.

Ik zal niet beweren dat er nooit journalisten met zo’n agenda waren. Die ben ik zelf ook wel tegengekomen. Die kregen ooit een gereformeerde opvoeding, hadden ermee gebroken en reageerden zich graag af. Maar die generatie persmuskieten is vrijwel uitgestorven. Toch duiken er nog steeds karikaturen op, niet (meer) zozeer over Staphorst als wel over de reformatorische gezindte in het algemeen. Zaterdag was het weer zo ver. Het tv-programma Nieuwsuur van NOS en NTR had bedacht dat de SGP tegenwoordig wel erg veel macht heeft en was op bezoek gegaan bij de achterban van de partij. En jawel, daar kwamen ze weer, de beelden van vrouwen aan het aanrecht, mannen die kennelijk vanuit een luie stoel het gezin regeren en kinderen die samen met de ouders rond het harmonium zijn geschaard. Het waren nieuwe opnames. Zonde van die publieke gelden, lijkt mij. De mensen van Nieuwsuur hadden gewoon een oud blik kunnen opentrekken. Van dat soort beeldmateriaal moet er onderhand een kast vol zijn.

Het kan geen kwaad om eens uit de doeken te doen hoe zo’n uitzending tot stand komt. U zult dan zien dat er zeker niet per definitie sprake hoeft te zijn van kwaadsappigheid. De redactie van Nieuwsuur komt bijeen en denkt na over de wijze waarop ze aandacht kan schenken aan de toenemende machtspositie van de SGP. Het lijkt de meeste redactieleden een goed idee om te laten zien wat voor exotische club dat is. Veel SGP’ers zijn tegen vrouwen in de politiek, wonen in enclaves, lijken met hun wereldmijding wel een beetje op de amish in Amerika, vrouwen gaan op zondag met hoedjes naar de kerk, de SGP heeft een grote jongerenbeweging die kennelijk dezelfde ideeën aanhangt als de oudere generatie, kortom dat moet een mooi item kunnen worden. In gedachten zien de redactieleden beelden voor zich van mensen die in een soort openluchtmuseum wonen en een levensstijl aanhangen die lichtjaren is verwijderd van die van de bewoners van de Amsterdamse grachtengordel.

Vervolgens probeert de redactie her en der afspraken te maken en kan er een camerateam aan de slag. Dat moet uiteraard met de gewenste beelden terugkomen. Er moet een vrouw in die vanachter het aanrecht verklaart dat dit haar positie is, er moet rond het harmonium worden gezongen, er moeten jongeren piepen zoals de ouderen zongen en er moet een dominee vanaf de kansel fulmineren tegen deelname van vrouwen aan de politiek. Dat laatste was nog wel even zoeken, want dat gebeurt eigenlijk nooit, maar op miraculeuze wijze slaagde de redactie ook hierin. Zou dat allemaal niet zijn gelukt, dan was de bodem onder de reportage weggeslagen en zou de uitzending waarschijnlijk niet zijn doorgegaan.

Dat mensen uit de SGP-achterban meewerken aan zo’n uitzending als van Nieuwsuur, zal ik alleen maar toejuichen. Er is niets te verbergen. Maar het lijkt me wel verstandig om vooraf te bedenken op welke karikatuur de redactie van zo’n programma uit is. Wie weet komen we dan nog eens van het beeld af dat SGP’ers in een afgelegen reservaat verblijven, de werkelijkheid proberen te ontvluchten en geen boodschap hebben aan en voor de buitenwereld.