Rutte en vader Cats
Liefhebbers van de pennenvruchten van ds. J. T. Doornenbal zullen ze kennen: de ”Sorghvliet-Rymen”. Onder deze titel publiceerde ds. T. Joh. de Boer uit Veessen in de kerkbode van de hervormde classis Harderwijk gedichten in de stijl van Jacob Cats. Daarin becommentarieerde hij met milde ironie opvallende berichten uit andere gemeenten. Meestal ging het over de ontboezemingen die zijn collega uit Oene in de kerkbode deed. Naar aanleiding van een verrassende collecteopbrengst schreef de Oener predikant in de zomer van 1951: „Ds. De Boer zou er mogelijk een gedicht op schrijven.” Ds. De Boer pakte de handschoen op. Pas later ging hij over op de stijl van vader Cats. Vanaf dat moment gebruikte hij ook de aanduiding ”Sorghvliet-Rymen”, een verwijzing naar het landgoed Sorghvliet in Den Haag waar Cats zijn verblijf had.
Genoeg geschiedenis. De harde werkelijkheid is daar. Sorghvliet is nu Zorgvliet. Het niet publiek toegankelijke deel van het oude landgoed staat momenteel in het centrum van de belangstelling. Het Catshuis, omzoomd door een tuin, afgeschermd door hekken, wordt dag en nacht in de gaten gehouden door de media. Journalisten staan verlangend te kijken of er iets beweegt, of er een bekende gestalte verschijnt voor het raam, of misschien wel op het gazon.
Zodra dat gebeurt ratelen de camera’s. Vervolgens duiken de experts op het fotomateriaal om te bezien of er iets van de gezichtsuitdrukking is af te lezen aan de hand waarvan ze de ontwikkelingen in het overleg kunnen duiden. Wellicht zullen de Haagse onderhandelaars zich bij tijden herkennen in de verzuchting van vader Cats:
O! waar mij dit vertrek, en volle macht gegeven,
Om daar met stille geest mijn dagen af te leven,
Ja, om nooit met een Haag voortaan te zijn gemoeid,
Als met de haag alleen, die hier bijwijlen bloeit.
Dagelijks rennen enkele journalisten mee met de minister-president als hij naar huis rijdt. Op mooie dagen in zijn colbert, zodra het wat kouder is in zijn gewatteerde jack, maar altijd op een damesfiets. Waarom op die fiets, trouwens? Zou de minister-president de aspiratie hebben om oud-minister Donner na te volgen, die op zijn oer-Hollandse herenfiets door ’s-Gravenhage toerde? Dat zal toch niet waar zijn, want de statige houding van de heer Donner is niet zomaar te evenaren, en de damesfiets van Rutte lijkt nergens naar vergeleken bij het rijwiel van Donner. Nee, ongetwijfeld is het de bedoeling van de minister-president te laten zien dat hij de deplorabele stand van ’s lands financiën zo serieus neemt dat er geen autoritje meer af kan. Dat elke eurocent meetelt, en dat hij als een sobere VVD’er ernst maakt met de bezuinigingen. Vader Cats zou er wellicht een rijm op hebben losgelaten, zo in de sfeer van:
Daer suist in toomenlose vaert,
de eerste onder sijn gelycken,
om suinigheid te laeten blycken,
heer Rutte op sijn fiets.
Het is te hopen dat Rutte het niet bij deze vorm van bezuinigen laat. Het is zonneklaar dat alleen bezuinigen niet zal helpen. Natuurlijk, dat is nuttig, maar met alleen bezuinigingen komen we er niet. Om op termijn de financiën op orde te krijgen zijn hervormingen nodig, zowel op het terrein van de arbeidsmarkt als van de woningmarkt en in de zorgsector.
En dan hebben we het alleen nog maar over de financiën gehad. De term hervormingen zou nog op een breder terrein kunnen worden toegepast. Want de financiële crisis is weliswaar ernstig, maar de morele crisis baart meer zorgen. Daarvoor is het niet alleen nodig om te hervormen, maar om te reformeren. Wat zou dat een zegen zijn voor ons land en volk, als daar in het Catshuis gesproken werd over een weerkeren naar God en naar Zijn heilzame geboden. Dan zou het volgende Sorghvliet-Rym op zijn plaats zijn:
Naast besuinighen, zo nuttigh ende goet,
Is ’t claer dat men hervormen moet.
Ende, om gene smerte te vermeeren,
is ’t noodsaeck te gaen reformeeren.
De auteur is werkzaam als raad van bestuur bij de RMU. Reageren? nietbijbroodalleen@refdag.nl