De Decembermoorden uit 1982 vormen een van de ergste bloedbaden uit de geschiedenis van Suriname. Jarenlang hebben nabestaanden gezocht naar mogelijkheden voor een fatsoenlijke berechting. In 2008 begon eindelijk een rechtszaak, waarin Bouterse de belangrijkste verdachte is.

Het geval wil dat Bouterse sinds 2010 ook president van de Nederlandse oud-kolonie is. Hij is dus zowel staatshoofd als verdachte in een moord­proces. Een vreemde combinatie, maar in een rechtsstaat is zoiets mogelijk.

Somohardjo had vele medestanders in zijn pleidooi voor een pardon. Zand over het verleden, terug naar de toekomst; dat is het motto.

Het geluid dat de Bijbel ons leert te vergeven, is iets dat veel wordt gehoord. Alleen al daarom vraagt het om serieuze beantwoording.

Goede Vrijdag leert inderdaad dat er vergeving is, maar dat de straf blijft bestaan. Die gaat alleen over op een Ander.

Voor schuld tussen mensen spoort de Bijbel evenmin aan tot ”zand erover”. Bijbelse vergeving is altijd vrucht van gerechtigheid.

Als mensen als Somohardjo consequent zouden redeneren, zijn ze eigenlijk tegen elke vorm van justitie. Want als men voor een koelbloedige moord op vijftien onschuldige Surinamers vergeving krijgt, waarom dan niet voor een diamantkraak? Dat is natuurlijk een bespottelijk idee.

Wel is het te begrijpen dat Suriname die vreselijke geschiedenis wil afsluiten. Maar deze amnestiewet zal dat alleen maar verhinderen. Het terugroepen van de Nederlandse ambassadeur geeft al aan dat de twijfel over het herstel van Suriname als rechtsstaat is toegenomen. En bij de nabestaanden zal de pijn blijven schrijnen.

Met een amnestiewet vergeeft een staat zichzelf zijn eigen misdaden. Dat is een juridisch paardemiddel, dat alleen bij uitzondering werkt. Bijvoorbeeld als er zo veel misdrijven zijn dat er geen beginnen meer aan is. Zo’n wet dient men bij voorkeur eerst aan een (hoog)gerechtshof voor te leggen. In Suriname is de wet er echter in een paar weken door gejast.

Vaak wordt verwezen naar het voorbeeld van Zuid-Afrika. Daar kon voor sommige misdaden tijdens het apartheidsregime kwijtschelding worden gekregen als men alles eerlijk opbiechtte bij de Waarheids- en Verzoeningscommissie. Welnu, voor eerlijk opbiechten moeten we niet bij Bouterse zijn. Hij is een onbetrouwbaar figuur. Bovendien is er ook in Zuid-Afrika niet voor alle zaken amnestie verleend. Moordpartijen zijn gewoon keihard bestraft.

De kern van de rechtsstaat is dat de overheid onder de wet valt, zoals ook koning David voor het recht moest buigen. De wet beschermt de burger tegen de willekeur van de staat.

Juist deze regel is bij de Decembermoorden geschonden. Daarom is een amnestiewet een ongepast middel om het vertrouwen te herstellen.