Bestuursvoorzitter Kees Beuving bestreed maandag in een toelichting dat het bij de transactie gaat om een reddingsoperatie. Hij weersprak daarmee de opvatting van deskundigen uit de financiële wereld die op anonieme basis tegenover het ANP suggereerden dat de onderneming dreigde om te vallen.

Beuving schetste de situatie in voor de Friezen vertrouwde beelden: „De dikte van ons eigen financiële ijs voldoet niet meer, daarom bieden we onze klanten vandaag de ijsvloer van de Rabobank.” Volgens hem is Friesland Bank echter nooit in gevaar geweest en heeft de instelling „vanuit eigen kracht” een goede partner gezocht.

Vorige herfst al, zo verhaalde hij, trok de raad van bestuur de conclusie dat een duurzaam zelfstandig voortbestaan niet langer verantwoord was. De risico’s dat het op enig moment mis zou lopen, bleken te fors. Diverse opties passeerden de revue, zoals samenwerking met een of meer partners, fusie met een gelijkwaardige partij of opgaan in een groter geheel. Uiteindelijk werd gekozen voor de maandag aangekondigde overname door het tientallen keren grotere Rabo.

De „diepte, aard en lengte van de economische crisis” raakte Friesland Bank hard. Er waren enorme voorzieningen nodig voor klanten met betalingsproblemen. In het verslag over 2010 had de directie nog de overtuiging dat zij erin zou slagen om ruim voor 2019 te voldoen aan de nieuwe internationale kapitaalvoorschriften, bekend als Basel 3. Nu heet het dat het op „relatief korte termijn” realiseren van de vereiste versterking van het eigen vermogen een „onzekere factor” is. Regelgeving bedoeld om banken te beschermen, doet Friesland Bank dus juist de das om.

Daarbij hing het belang van 23 procent in Van Lanschot, een branchegenoot voor rijke particulieren, als een molensteen om de nek. In het kader van de strengere bepalingen zou die participatie worden verkleind, maar de betrokken aandelen stonden voor een veel hoger bedrag in de boeken dan de beurswaarde ervan. Daarom paste Friesland Bank, met hoofdvestiging in Leeuwarden, in 2010 een afwaardering toe van 61 miljoen euro, waardoor hij netto in de rode cijfers belandde. Een verdere omvangrijke afschrijving lag in het verschiet.

Ondertussen benaderde de bank, die ook verzekeren en vermogensbeheer als activiteiten kent, met succes het publiek. Mede dankzij tv-commercials, met de slogan ”Willen is kunnen”, en een hoge rente op het zogenoemde Klimspaardeposito lukte het de laatste jaren veel nieuwe klanten binnen te halen, tot een totaal halverwege 2011 van 286.000. De balans groeide tot 11,7 miljard euro. Ter vergelijking: bij Rabo praten we over 731 miljard.

De regionaal gekleurde bank telt ongeveer duizend werknemers. De komende twee jaar, gedurende de integratie, zijn de banen nog gegarandeerd.

Friesland Bank is trots op zijn lange historie en zijn nuchtere, Friese roots, vermeldt het meest recente jaarverslag. Het concern zal het eeuwfeest echter niet beleven. Het ontstond in 1913 onder de naam Coöperatieve Zuivelbank. Enkele zuivelcoöperaties wilden de bancaire zaken bundelen. Aanvankelijk vormde het bedrijf onderdeel van de Centrale Raiffeisenbank, een voorloper van Rabo. In 1962 ging het zelfstandig verder en in 1970 kreeg het zijn huidige naam. Later opende het ook een aantal kantoren buiten de noordelijke provincie.

Nu de teloorgang. In Friesland heerst teleurstelling. Burgemeester Crone van Leeuwarden constateert dat „een icoon van de hele regio” verdwijnt.