Kanker en vruchtbaarheid
Als iemand op jonge leeftijd de diagnose kanker krijgt, kan de behandeling gevolgen hebben voor de vruchtbaarheid. Het is daarom verstandig om met de oncoloog te bespreken wat de vooruitzichten zijn voor het krijgen van kinderen.
Kanker treft niet alleen ouderen, maar ook mannen en vrouwen in de vruchtbare leeftijd. „Het kan dus voorkomen dat bij een man of vrouw kanker ontdekt wordt op het moment dat een stel probeert zwanger te raken”, stelt prof. dr. Petra De Sutter van het Centrum voor Infertiliteit, Universitaire Vrouwenkliniek Gent, op de website van Fertimagazine. „Het idee van een zwangerschap wordt aan de kant gezet. Alle aandacht en inspanning is gericht op het overwinnen van de kanker. Gelukkig kan met operatief ingrijpen, bestraling en chemotherapie bij een aanzienlijk deel genezing bereikt worden. Er is dan weer een toekomst. Een stel kan dan aan een nieuw leven en vaak ook weer aan kinderen denken. Helaas kan de behandeling die nodig is om de kanker te genezen zodanige schade aan het lichaam toebrengen dat er een vruchtbaarheidsprobleem ontstaat.”
Buikoperaties kunnen bij de vrouw verklevingen geven die de eileiders afsluiten. Operaties in het kleine bekken kunnen bij de man problemen geven met de potentie; een erectie en zaadlozing is dan soms niet meer mogelijk. Bestraling van de onderbuik en chemotherapie kunnen de eierstokken of de testikels beschadigen. De aanmaak van sperma kan verminderden; bij de vrouw kan chemotherapie de eierstokken zozeer beschadigen dat ze als het ware voortijdig in de overgang komt. „Niet altijd denken artsen aan bescherming of behoud van de vruchtbaarheid wanneer bij jonge mannen of vrouwen de diagnose kanker wordt gesteld”, constateert De Sutter.
Bij de man kan vaak voorafgaand aan de behandeling sperma worden ingevroren. „Dat wordt dan bij een spermabank bewaard. Wanneer de behandeling tegen kanker succesvol is geweest en er weer een kinderwens is, kan het sperma via inseminatie bij de vrouw worden ingebracht.”
Het invriezen (cryopreservatie) van eicellen is een stuk lastiger en verkeert nog in de experimentele fase. Daarom wordt vaak, wanneer het ernaar uitziet dat een kankerbehandeling de vruchtbaarheid van een vrouw zal aantasten, een spoed-ivf-behandeling voorgesteld, waarbij embryo’s worden ingevroren. Deze kunnen dan later, als er geen aanwijzingen zijn voor uitzaaiingen, worden ontdooid en in de baarmoeder teruggeplaatst, in de hoop dat er een zwangerschap ontstaat. Wel rijst hier de vraag wat er met de embryo’s moet gebeuren als terugplaatsing op een later moment niet mogelijk is vanwege uitzaaiingen.
