‘Chinese Kennedy’ werd te populair
PEKING (ANP) – De rijzende ster van de Chinese politiek is met een harde klap terug op aarde gekomen. Bo Xilai, een genadeloze corruptiebestrijder, is donderdag op een zijspoor gezet. Zijn populariteit zette kwaad bloed in de top van de Communistische Partij.
Bo Xilai (62) was de laatste jaren communistenleider in de stad Chongqing. Dat is met ongeveer 30 miljoen inwoners de grootste gemeente ter wereld. Hij trad er keihard op. Tientallen corrupte bestuurders werden opgepakt en geëxecuteerd. Mede daardoor wist hij de georganiseerde misdaad onder controle te krijgen. Critici zeggen dat Bo er niet voor terug deinsde om de wet te overtreden om de wetten te handhaven. Onder de burgers was hij echter mateloos populair.
Bo valt op tussen de andere bestuurders van China. Hij is recht-door-zee, open, charismatisch en mediageniek, geen grijze muis. Hij wordt daarom wel vergeleken met de Amerikaanse oud-president John F. Kennedy.
Bo is daarnaast een maoïst van de oude stempel. Terwijl in China het kapitalisme aan de macht kwam, dwong hij ambtenaren tussen de proletariërs op het platteland te werken en liet hij arbeiders revolutionaire liederen zingen. Gezien zijn persoonlijke verleden is dat een opmerkelijke koers. Bo’s familie heeft namelijk geleden onder het juk van Mao Zedong, nadat zijn vader in ongenade was gevallen. Bo Xilai zat in een strafkamp, zijn vader werd opgepakt en gemarteld, zijn moeder werd doodgeslagen.
De nachtmerrie eindigde toen Mao stierf. Diens opvolger Deng Xiaoping nam de familie in genade aan. Vader Bo Yibo kreeg een hoge functie in de partij, en met de economische groei kreeg Bo Xilai een zorgeloos leven. Hij behoort tot de Kroonprinsen, zoals de bevoorrechte kinderen van de Chinese elite worden genoemd.
Bo Xilai stapte rond 1990 zelf de politiek in. Hij werd burgemeester van Dalian in het noordoosten van het land. Bo wist de verouderde havenstad om te toveren in een modern zakencentrum. In 2001 werd hij gepromoveerd tot gouverneur van de regio waarin Dalian ligt. Het gebied ging gebukt onder corruptie, maar Bo maakte daar een einde aan.
In 2004 maakte hij de overstap naar Peking, het centrum van de macht. Hij werd minister van Handel en was een van de weinigen die met premier Wen Jiabao op rondreis door Europa mocht. Drie jaar later werd hij overgeplaatst naar Chongqing. In het Wilde Westen van China maakte hij furore, misschien wel te veel.