Cel dreigt voor Dutchbatter in Karadzic-zaak
DEN HAAG (ANP) – De eerste Dutchbatter die getuigde in het proces tegen de Bosnische-Servische leider Radovan Karadzic, dreigt maximaal 7 jaar achter tralies te verdwijnen. Dat gebeurt als luitenant-kolonel Johannes Rutten inzage blijft weigeren in het dagboek dat hij bijhield tijdens zijn verblijf in de moslimenclave Srebrenica. Dat schrijft de vicepresident van het Joegoslavië-Tribunaal in een brief die maandag werd gepubliceerd.
De voormalige Dutchbatter kan ook een boete van maximaal 100.000 euro krijgen. Srebrenica viel in juli 1995 in handen van het Bosnisch-Servische leger. Tussen de 7000 en 8000 moslimmannen en -jongens werden daarna om het leven gebracht tijdens het ergste geval van genocide in West-Europa sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Rutten was van januari tot juli 1995 gestationeerd in Srebrenica als militair van het Nederlandse VN-bataljon. Hij hield in die periode een dagboek bij. Rutten getuigde eind vorig jaar in het proces tegen Karadzic, die ten tijde van de volkerenmoord in Srebrenica president was van Republika Srpska.
De militair gaf eerder aan dat hij inzage in zijn dagboek weigert omdat het gaat om privé-informatie. De voorzittend rechter van het Joegoslavië-Tribunaal geeft in zijn brief aan dat Rutten bepaalde privacy-gevoelige delen mag afschermen, maar dat de overige fragmenten moeten kunnen worden ingezien door alle partijen in het proces. Rutten heeft twee weken de tijd gekregen om de dagboekfragmenten alsnog te overhandigen aan het tribunaal.
Na de val van Srebrenica zag Rutten hoe het Bosnisch-Servische leger de moslimmannen scheidde van de vrouwen en kinderen. Samen met collega’s vond hij later de lijken van negen doodgeschoten moslims vlakbij de Nederlandse basis in het gehucht Potocari. Hij maakte er foto’s van. De ontwikkeling van het filmrolletje na terugkeer naar Nederland ging in het laboratorium mis. Dit leidde destijds tot een schandaal. Critici suggereerden dat de ontwikkeling ’expres’ was misgegaan om weg te moffelen dat Dutchbat al in een vroeg stadium wist dat moslims werden vermoord.
Rutten werd ook zelf bedreigd. Een Bosnisch-Servische militair zette een vuurwapen tegen zijn hoofd toen hij zijn uitrusting niet wilde afstaan. De Dutchbatters waren volgens Rutten bezorgd dat de Bosnisch-Servische militairen zich in gestolen uniformen wilden voordoen als Nederlanders.