In zijn boek staan blokken met Koranteksten en parallelle Bijbelteksten. Hierdoor heeft het boek uiterlijk wel iets van het project bijbelenkoran.nl, een website die teksten uit beide godsdienstige boeken ook naast elkaar weergeeft.

Levensgroot verschil is dat het Engelstalig boek overduidelijk een rechtzinnig christelijk werk is en dat de auteur missionaire pretenties heeft. Het loopt uit op het getuigenis van een voormalige moslim, ds. Hicham Chehab. Hij noemt op de achterzijde het boek „een objectieve vergelijking”, wat het overigens niet is omdat moslims een andere selectie van teksten gemaakt zouden hebben.

Voorafgaand aan de inhouds­opgave staat: „Met dank aan de Heere God, de God van Abraham, de Vader van onze Heere Jezus Christus.” Hieruit valt niet af te leiden wie volgens de auteur de Vader van Jezus is. Abraham? De God van Abraham? Beide antwoorden zijn blijkens het eerste hoofdstuk, getiteld ”Abraham”, geldig.

De Bijbel leert dat de aartsvader de voorvader is van Christus (Galaten 3:16). En Christus is Gods Zoon, Die van Zichzelf zei: „Van voordat Abraham er was, ben Ik er” (Johannes 8:58). Jezus Christus is de nakomeling van de aartsvader die zegen over de hele wereld brengen zou (Genesis 12:1-3). En wie in Hem gelooft, mag tot het nageslacht van de gelovige Abraham gerekend worden (Galaten 3:29; Romeinen 4:5).

Hiermee bestrijdt Richter de pretentie van de islam, die claimt geen afsplitsing van het joden- of christendom te zijn maar de oorspronkelijke religie van Abraham (Soera 2:135), die reeds –geen jood of christen maar– (letterlijk) moslim (”overgegevene”) was (Soera 3:67).

Hogepriesterlijk gebed

Richter hanteert de bedenkelijk exegese die in het ”Ik ben” (”Egò eimí”) in Johannes 8 een gelijkstelling ziet met de godsnaam Jahweh. Zeker, als Jezus zegt dat Hij er eerder was dan Abraham, stelt Hij Zichzelf op één lijn met God. Evenals door de ”Ik ben”-uitspraak: „Ik ben het licht voor de wereld” (Johannes 8:12). Of denk aan de passage uit het hogepriesterlijk gebed waarin Jezus refereert aan „de grootheid die Ik bij U had U had voordat de wereld bestond” (Johannes 17:5).

Maar met grammaticale onzin verzwak je die prachtige uit Jezus’ mond opgetekende quotes die reeds afdoende zijn als antwoord aan moslims die vragen waar in onze eigen Bijbel Jezus zegt dat Hij God is.

Allah is God niet, stelt Richter. Daarvoor baseert hij zich op een niet erg overtuigend citaat uit ”Unveiling Islam” van de gebroeders Caner, die zich van moslim tot christen hebben bekeerd. De redenering is: mensen zeggen over een persoon tegenstrijdige dingen, dus: ze hebben het over twee compleet verschillende mensen.

Dat is opmerkelijk voor gelovigen met een moslimachtergrond, omdat die doorgaans zeggen dat ze ”Allah” door Jezus pas echt hebben leren kennen. Wat mij betreft even geldig. Maar het lijkt mij vruchtbaarder om moslims zelf te laten concluderen of zij geloven in God zoals christenen van Hem getuigen.

Logica

Het boek bestaat uit twee delen. In het eerste (overgrote) deel worden in twaalf hoofdstukken Koran- en Bijbelteksten naast elkaar gezet over onder meer Abraham en zijn zonen, God, Jezus, engelen, de mensheid, vrouwen, homoseksualiteit, eschatologie, heilige geschriften en de vijf zuilen van de islam. Logica in de opbouw kon ik nauwelijks ontdekken.

Hoofdstuk 13 biedt in een korte samenvatting zeer beknopt twaalf punten van verschil tussen Koran en Bijbel, evenwel niet synchroon met voorgaande hoofdstukken.

Het tweede deel kent maar twee hoofdstukken. Met hoofdstuk 14 over ultieme levensvragen moet je volgens het voorwoord beginnen en eindigen. Daarin staat dat moslims menen dat ze niet van nature zondig zijn, ze kennen ‘slechts’ zwaktes. Tegelijk hebben ze geen weet van de overvloedige genade voor geboren zondaars die zekerheid omtrent het eeuwige leven mogen hebben.

Verder zijn moslims Allahs slaven in plaats van Gods kinderen. En de islam wordt via de jihad verbreid, terwijl christenen het goede nieuws verspreiden als ambassadeurs van de liefde.

Allemaal wat kort door de bocht. Christenen zijn behalve kinderen wel degelijk ook Gods dienaren. Bovendien stelt niet alleen de Koran dat godsdienst geen dwang kent (Soera 2:256), maar hebben ook christenen dikwijls anderen fysiek gedwongen om hun geloof aan te nemen.

Het gesprek over wat typisch is voor beide religies wordt uiteindelijk alleen verder geholpen wanneer je wat je zegt aan Christus linkt. En dat doet Richter gelukkig veelvuldig.

Het laatste hoofdstuk handelt over het delen van het Evangelie met moslims, gebaseerd op studie en ervaring. Richter gebruikt een acrostichon dat is ontleend aan zendeling Peter Reid: de letters i-s-l-a-m staan voor ”I sincere love all muslims”.

Of je alles moet eten wat moslims je voorzetten, dat je de hond in de schuur moet houden en de Bijbel net zo moet behandelen als moslims hun Koran, vind ik te categorisch gesteld.

Rommelige structuur

De paar bladzijden aan het slot van het boek over het leven van Mohammed bevatten wat highlights uit de geschiedenis, maar illustreren niet dat radicale moslims zich aan hun profeet spiegelen – wat de bedoeling was. De twee pagina’s over sjiieten en soennieten zijn wel heel summier en bovendien eenzijdig: alsof Ahmadinejad dé sjiiet bij uitstek is en de ware soenniet een fundamentalist.

Het boek als geheel heeft een rommelige structuur. Je kunt het werk beter benutten als een bundel losse papers die per stuk overzichtelijk nuttige informatie aanreiken: relevante teksten met evaluatieve opmerkingen, interessante kaderteksten en adequate samenvattingen.

Het belangrijkste is dat Richter een Bijbelgetrouwe theoloog is die consequent christocentrisch insteekt. Het boek vormt uitstekend materiaal voor christenen die zich voorbereiden op een gesprek met moslims over een afgesproken onderwerp.

Boekgegevens

”Comparing the Qur’an and the Bible. What They Really Say about Jesus, Jihad and More”, Rick Richter; uitg. Baker Books, Grand Rapids (VS), 2011; ISBN 978 08 0101 402 4; 256 blz.; $ 14,99.