Commentaar: Tv-opnames op EHBO-post taboe
Daar lig je dan als patiënt in al je ellende op de EHBO-afdeling van het VU medisch centrum (VUmc) in Amsterdam. Je bent geheel afhankelijk van de hulp van artsen en verpleegkundigen. En in die deplorabele toestand verkerend, zijn vele ogen op je gericht. Terwijl je als lijdend voorwerp zelf je daarvan totaal niet bewust bent.
Voor een aantal mensen dat eind januari, begin februari de EHBO-post van het VUmc bezocht moet het deze week een verbijsterende ontdekking zijn geweest dat hun bezoek door camera’s werd geregistreerd. Zonder dat ze het wisten, zijn ze in hun hulpbehoevende staat gefilmd.
De leiding van het VUmc is door deze gang van zaken behoorlijk in verlegenheid gebracht. In een toelichting zegt ze dat aan mensen die in beeld komen in principe toestemming is gevraagd en verkregen. Dat enkele mensen die van niets wisten in de uitzending zijn meegenomen, betreurt het ziekenhuis.
Zo’n verklaring gaat echter voorbij aan de meer fundamentele vraag of het verantwoord is om überhaupt op de EHBO-afdeling van een ziekenhuis opnames te maken. Bovendien wordt er ook nauwelijks ingegaan op het feit dat er op de elf behandelkamers van het VUmc camera’s hingen die gewoon draaiden tijdens de opname en behandeling. Blijkens de verklaringen van sommige patiënten draaiden de apparaten ook als er door de hulpvragers geen groen licht was gegeven.
Een directie van een ziekenhuis is er allereerst voor het welzijn en welbevinden van mensen die medische hulp nodig hebben. Dat is iets anders dan zich druk maken over de vraag of de instelling goed in beeld kan komen.
Elke ziekenhuisdirectie moet zich realiseren dat een EHBO-afdeling nu net niet de plaats is waar tv-opnames moeten worden gemaakt. Daar komen mensen binnen met hun wonden en pijn. Zij zijn onzeker en vaak angstig en in hoge mate kwetsbaar. Daar heeft het publiek niets mee te maken.
Juist daarom zal een gewetensvolle leiding van het ziekenhuis altijd tegenstander zijn van tv-opnames uitgerekend op die plek. Zelfs als patiënten zelf instemmen, moet de ziekenhuisstaf er geen toestemming voor geven. Mensen die kwetsbaar zijn, dienen soms tegen zichzelf beschermd te worden. Daarom zijn tv-opnames op een EHBO-post taboe.
Toch dienen niet alleen de directie van het VUmc en de filmmakers van het programma voor RTL4 zich te beraden. Het is goed dat het grote publiek dat ook eens doet. De zogenoemde realityprogramma’s vinden gretig aftrek. Mensen smullen van de ellende van anderen.
Er zijn zeker argumenten te noemen om mensen te informeren over hetgeen zich in ziekenhuizen afspeelt. Wanneer dat op prudente wijze en met medeweten van de patiënt gebeurt, is daar niets mis mee. Goede informatie kan angst en misverstanden bij mensen wegnemen. Maar het zich vergapen aan het leed dat anderen ervaren, is ontluisterend voor het slachtoffer. De meeste mensen ontdekken dat echter pas als ze zelf onderwerp van het bekijks zijn. Dan willen ze niet meewerken. Begrijpelijk. Maar wat u niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.