De resultaten staan beschreven in de vaktijdschriften Nature Medicine en Journal of Experimental Medicine. De ontdekking is van groot belang voor de zoektocht naar een medicijn tegen deze vorm van suikerziekte.

Bij diabetes type 1 vernietigt het afweersysteem de cellen in de alvleesklier die insuline aanmaken. Tot nu toe hadden medici het idee dat die vernietiging compleet is. Uit het onderzoek van Roep blijkt echter dat die mening moet worden herzien.

Hij ontdekte dat mensen met diabetes type 1 nog altijd insulineproducerende cellen hebben, maar die zijn niet actief. Ook vond Roep actieve ontstekingscellen gericht tegen de cellen die insuline aanmaken.

De resultaten wekken de indruk dat patiënten met dit type suikerziekte mogelijk kunnen worden genezen, ook jaren nadat de diagnose is gesteld. Op dit moment kunnen alleen de symptomen van de ziekte worden behandeld door insuline te spuiten. Alleen in de eerste weken na vaststelling van de ziekte wordt soms geprobeerd het immuunsysteem af te remmen, omdat ervan wordt uitgegaan dat dan nog insulineproducerende cellen kunnen worden gered. „Nu blijkt dat je met immuuntherapie ook veel later nog zou kunnen ingrijpen”, aldus Roep.

De onderzoeker heeft ook vastgesteld welke cellen van het afweersysteem precies de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aanvallen. „Met die kennis kunnen we gericht een vaccin ontwikkelen dat alleen de ontspoorde afweercellen aanpakt.” De eerste stappen voor de ontwikkeling van zo’n vaccin zijn inmiddels gezet.

Vijf jaar geleden bewezen Braziliaanse artsen dat patiënten met diabetes type 1 na een stamceltransplantatie konden genezen. „Een beenmergtransplantatie is alleen een veel te zware ingreep om de ziekte te bestrijden”, vindt Roep. „Het is nu zaak om op zoek te gaan naar mildere manieren om het immuunsysteem af te richten.”