Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldde vanmorgen dat de economie in het vierde kwartaal van 2011 een krimp kende van 0,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp) vergeleken met de vorogaande drie maanden. Over heel 2011 wist de economie er nog wel een groei uit te persen (1,2 procent).

Na de krimp van 0,3 procent (woensdag bijgesteld tot 0,4 procent) die het CBS eerder al meldde over het derde kwartaal van 2011, kent Nederland nu twee opeenvolgende kwartalen van neergang, waarmee de economie formeel in een recessie verkeert.

Volgens CBS-econoom Peter Hein van Mulligen doet Nederland het daarmee aanmerkelijk slechter dan omringende landen. Zo meldde Duitsland woensdag een krimp van 0,2 procent in de laatste drie maanden van 2011, terwijl Frankrijk, tegen de verwachtingen in, zelfs een kleine groei wist te realiseren.

De zwakke positie van de Nederlandse economie wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door achterblijvende uitgaven van consumenten. Volgens Van Mulligen is dat deels te wijten aan de woningmarkt die sinds de crisis „is ingestort.” Dalende woningprijzen drukken op de vermogens van huishoudens, wat weer een negatief effect heeft op de mogelijkheden van consumenten om uitgaven te doen. Verder droegen ook de afnemende overheidsuitgaven bij aan de krimp, evenals een inzakkende uitvoer van Nederlandse producten.

Voor het eerst sinds 2009 kromp in het vierde kwartaal de uitvoer van goederen en diensten van eigen bodem, aldus Van Mulligen. De wederuitvoer, waaraan Nederland fors minder verdient, groeide wel (met 1,4 procent).

De CBS-econoom verwacht op basis van de huidige indicatoren geen verdere verslechtering van de Nederlandse economie. „Eerder lijkt er sprake te zijn van een stabilisatie”, aldus Van Mulligen.

Concrete verwachtingen voor de komende kwartalen spreekt het CBS echter niet uit. Op 1 maart zal het Centraal Planbureau (CPB) die bekendmaken.

Die voorspelling van de economische ontwikkeling in de komende periode is bepalend voor de omvang van een nieuwe ronde van bezuinigingen waar de coalitie van VVD, CDA en PVV zich gesteld weet. Verwacht wordt dat het kabinet zeker voor zo’n 10 miljard euro aan extra saneringen zal moeten aankondigen, wil het zich houden aan de begrotingsregels die Brussel de landen in eurozone stelt.

In deze krant stelde SP-leider Roemer vorige week die eisen te laten voor wat ze zijn, maar de coalitie heeft in het regeer- en gedoogakkoord vastgelegd zich eraan te houden.