De relatief forse neerwaartse bijstelling schrijft het CBS hoofdzakelijk toe aan nieuwe gegevens over februari en maart die het bureau van bedrijven heeft ontvangen. Daarnaast hanteert het CBS sinds januari een nieuwe onderzoeksmethode, waardoor het bureau over gedetailleerdere gegevens beschikt.

De neerwaartse aanpassingen komen vooral voor rekening van de winkeliers die niet-voedingsmiddelen verkopen. Die vormen met driekwart het grootste deel van de detailhandelsbedrijven. In deze zogenoemde non-foodsector is de omzet in het eerste kwartaal met 1,2 procent afgenomen. Eerder had het CBS een groei van 1,4 procent becijferd. Deze betrekkelijk forse wijziging komt vooral voor rekening van het effect van de dataverstrekking door de kleine middenstanders, zegt statistisch onderzoeker Ron Duijkers. Die categorie is goed voor 40 tot 45 procent van de omzet in de non-foodsector.

De eerder gepubliceerde omzetgroei over februari van 3,2 procent werd bijgesteld tot 1,5 procent. De destijds berekende omzetdaling van 0,6 procent over maart kwam nu op 4,6 procent uit. In april hebben winkeliers 1,1 procent minder omzet binnengehaald dan in dezelfde maand vorig jaar.

In april vielen vooral de verkopen van niet-voedingsmiddelen terug. De non-foodsector kreeg een omzetvermindering van 4 procent te verwerken. Woninginrichters incasseerden een omzetdaling van 6,2 procent en doe-het-zelfzaken gingen 7,9 procent terug. Middenstanders in de consumentenelektronica boekten een omzetvermindering van 4,5 procent.

De Raad Nederlandse Detailhandel (RND) kan de cijfers niet bevestigen omdat de leden dergelijke data niet aan de raad verstrekken, aldus een RND-woordvoerster donderdag. Wel is duidelijk dat de middenstanders merken dat de economie niet goed draait. „De huizenmarkt is ook niet best. Onze leden melden dat er minder wordt geklust.”

„De zaken van de middenstanders gaan niet extreem slecht, maar we zitten in een moeilijke periode”, erkent Joep Rats, MKB-secretaris economische zaken. De winkeliers zijn ervan overtuigd dat straks de omzet zal aantrekken. De consument beschikt over een behoorlijk besteedbaar inkomen, maar hij geeft dat geld nu niet uit.

Een eventueel herstel komt niet in mei of juni, weet Rats uit ervaring. „Dat zijn nooit de maanden waarin de omzetten het hoogst zijn.” In deze maanden gaat de klant meer naar buiten of hij gaat met vakantie.

Daarentegen verkochten de winkels met dranken en etenswaren in april 3,7 procent meer dan in april 2002. Vooral supermarkten boerden beter. Die noteerden 4,7 procent hogere revenuen dan in april vorig jaar.

Bij de omzetcijfers heeft het CBS ook de verkopen op markten en die van de postorderbedrijven meegenomen. Een positief effect op de omzetcijfers in april had Pasen, dat vorig jaar op 31 maart en 1 april viel. De aankopen voor Pasen deed de consument dit jaar grotendeels in april.

In totaal heeft de consument in april voor ongeveer 6,4 miljard euro gewinkeld. De bijna 7 miljoen particuliere huishoudens in Nederland hebben in deze maand ongeveer 925 euro per huishouden besteed.