Met het certificaat kunnen boeren zich voor een vastgestelde periode verzekeren van een vaste melkprijs.

Deze week gingen de eerste veehouders met DTO in zee. Zij zijn vanaf 1 maart een jaar lang zeker van een melkprijs van 
34 euro per 100 kilo standaardmelk, met 4,41 procent vet en 3,47 procent eiwit.

Elke maand verrekent DTO met deelnemende veehouders het verschil tussen deze vaste prijs en de variabele garantieprijs van zuivelcoöperatie Friesland­Campina, die de meeste rauwe melk in Nederland ontvangt. Is die lager dan 34 euro, dan krijgt de veehouder het verschil door DTO uitbetaald. Is de prijs van FrieslandCampina hoger, dan betaalt de boer het verschil aan DTO.

DTO baarde enkele maanden geleden opzien met de aankondiging van het garantiesysteem voor rauwe melk. Sommige boeren reageerden sceptisch, weet Van Ommeren, die de afgelopen tijd overal in het land zijn idee mocht uitleggen.

„Boeren hoefden vroeger niet zo over hun melkprijs na te denken, omdat ze daar geen invloed op konden uitoefenen. Dat wordt nu anders”, zegt hij. „Sommigen vergelijken hun uitbetaalprijs zonder meer met onze prijs, zonder rekening te houden met toeslagen en de verrekening van de gehalten vet en eiwit in hun melk. Maar toeslagen en verrekening vallen buiten het garantiecertificaat, die houdt de veehouder dus sowieso zelf.”

DTO is een samenwerkings­verband tussen melkquotummakelaar Steegro uit Emmeloord en termijnmarktbroker DCA Groep uit Lelystad. Van Ommeren hoopt dat het Melkprijs Garantiecertificaat de aanzet kan geven tot Europese termijnmarkthandel in rauwe melk. „In Amerika is termijnhandel in melk al sinds jaar en dag mogelijk. Boeren produceren daar voor de wereldmarktprijs, die sterk kan schommelen”, zegt Van Ommeren. Hij schat dat 20 procent van de Amerikaanse melk via de beurs in Chicago wordt verhandeld.

Termijnhandel en ook het melkprijsgarantiesysteem van DTO zijn middelen om prijsrisico’s te beheersen. „Ik vergelijk ons systeem met de renteswap van de banken, die werkt precies zo”, zegt Van Ommeren, die een verleden in de bankensector heeft. De renteswap is een ruiltransactie op een financiële markt, waarbij twee partijen de rentebetalingen gedurende (een deel van) de looptijd tegen elkaar ruilen. Na afloop van die periode worden ze weer teruggenomen. De koper van een renteswap dekt zich daarmee in tegen rente­wisselingen. Hij wisselt bijvoorbeeld een door hem te betalen variabele rente op een lening om tegen een vaste rente bij de andere partij.

Tot 2007 schommelde de melkprijs die boeren van hun fabriek kregen uitbetaald slechts weinig. Dat was te danken aan de beschermde Europese zuivelmarkt. Die wordt echter stapsgewijs gelibe­raliseerd. Melkquota worden verruimd en importheffingen en exportsubsidies afgebouwd. Volgens plan zal in 2015 de melkquotering helemaal worden afgeschaft.

Als gevolg van deze liberalisering schommelde de melkprijs de afgelopen jaren al fors. Van Ommeren: „In 2007 kregen boeren meer dan 40 euro uitbetaald, twee jaar later slechts 24 euro, en momenteel noteert FrieslandCampina weer 35,75 euro per 100 kilo.”

Waarom zou een melkveehouder voor het DTO-garantie­certificaat kiezen? Van Ommeren antwoordt met een wedervraag: „Waarom zet een huiseigenaar zijn hypotheekrente vast? Omdat hij wil weten waar hij de komende periode aan toe is. Precies zo zullen veehouders zich willen indekken tegen prijsschommelingen op de melkmarkt. Enige verschil is dat de cycli daar korter zijn dan bij de hypotheekrente.”

DTO geeft certificaten uit voor een vastgestelde periode en tot een bepaald volume. De eerste inschrijving, die maandag startte, geldt voor melk­leveringen tussen 1 maart 2012 en 1 maart 2013. Eén certificaat staat voor 50.000 kilo melk op jaarbasis. De veehouder die meedoet, kiest zelf welk deel van zijn melkquotum hij met het garantiesysteem wil afdekken. De inschrijving stopt op het moment dat DTO zijn volume bereikt heeft.

DTO bepaalt de vaste prijs op basis van contacten met zuivelverwerkers en -handelaren: de partijen die de retail beleveren. „Die werken met supermarkten op basis van vaste prijsafspraken voor een bepaalde periode. Wij vertalen dat nu door aan de melkveehouders”, verklaart Van Ommeren. Hij benadrukt dat het garantie­systeem losstaat van de fysieke melkstroom. Boeren blijven gewoon hun melk leveren aan hun eigen fabriek. Alleen de uitbetaalprijs wordt met DTO verrekend. Daarnaast betaalt de veehouder aan DTO een vast instapbedrag van 250 euro en administratiekosten van 15 cent per 100 kilo melk. Als het melkprijsgarantie­systeem aanslaat, wil DTO het uitbreiden met andere looptijden en mogelijk andere referentieprijzen.