We hebben in Nederland een enorme ontwikkeling meegemaakt. Bijna iedereen kan tegenwoordig lezen, er zijn bibliotheken en we hebben boeken in allerlei vormen tot onze beschikking. Iedereen die toegang heeft tot de wereld van het lezen wordt daar beter van; kennis wordt vergroot en vaardigheden verbeteren.

Natuurlijk verandert de boeken­branche, zoals ook het leven verandert. De boekhandelaar of bibliothecaris is niet meer de al­wetende op boekengebied, iedereen kan kennis via internet opdoen en de klant weet precies welk boek hij wil hebben en hoe hij het kan bestellen.

Ook is de boekhandel niet meer het enige kanaal waar men boeken kan aanschaffen. De webwinkels, de supermarkt, de benzinepomp, het tuincentrum, overal zijn boeken verkrijgbaar. Een zegen voor het lezen. Maar, hierdoor zal de verkoper in een boekenzaak wel andere kwaliteiten moeten ontwikkelen en die laten zien om zo de klant te verleiden naar zijn winkel te komen.

Daarbij komt: ook de klant is veranderd. De klant komt niet meer voor een boek. De klant komt voor een ontmoeting, voor aandacht, voor een goed gesprek, voor inspiratie en om nieuwe ideeën op te doen. Hij of zij wil gekend én herkend worden. De boekverkoper is hierdoor niet uitsluitend verkoper meer, maar ook gastvrouw of gastheer, cultureel ondernemer, sociaal werker, communicatie­strateeg en entertainer.

De boekhandel verandert mee. Die is een ontmoetingsplek geworden (of behoort dat te zijn) waar je koffiedrinkt, andere mensen ontmoet en ook nog een boek koopt. Een boekhandel zorgt, kortom, voor de sociale cohesie in de directe leefomgeving.

Boekhandels kunnen veel verschillende doelgroepen bedienen. Een breisessie voor hobby­klanten, een filosofisch ontbijt voor 
denkers, een high tea met een debutant voor literaire lezers, 
een spelletjesmiddag voor kinderen, een Italiaanse maaltijd voor fijnproevers, een Mahlerbrunch voor muziekliefhebbers: verzin het maar. De boekhandel als podium voor talent en plaats 
van ontmoeting.

Welke boekhandels doen het goed in 2012? Dat zijn de boekhandels waar men trots op is, waarvan men zegt: „Kijk, dit is mijn boekhandel!” De boekhandel waar een klant heel graag bij wil horen. De boekhandel waar de klant anderen ontmoet, onder het genot van een kop koffie en een croissantje.

Maar ook de boekhandel waar de eigenaars een bijzondere collectie boeken hebben samengesteld. De top 10 kun je overal kopen, maar juist die mooie bijzondere uitgaven die de boekhandelaar zelf gelezen of ingekocht heeft op de boekenbeurs, die wil je als klant zien. Een collectie boeken, niet te groot, niet te klein, maar van een zodanige omvang dat de keuze­stress bij lezers als sneeuw voor de zon verdwijnt.

Het is als boekhandelaar onmogelijk om alle leverbare boeken in huis te hebben. Daar is het Centraal Boekhuis voor: de ene dag besteld, de volgende dag in huis; gratis thuisbezorgd. Het gaat erom een goede selectie te presenteren, met klassiekers, debutanten, ”eversellers”, het bekende en het onbekende boek. Dat ene boek incluis waar de boekverkoper hele­maal weg van is en verkoopt met niet-goed-geld-teruggarantie.

Succesvol is ook de boekhandel waar de klant een waardevol advies krijgt. Een advies dat past bij de klant, of die nu houdt van thrillers, sciencefiction of literatuur. De boekhandel moet veranderingen als een uitdaging zien en daar creatief mee omgaan, hij verkoopt papieren boeken, maar ook luister­boeken, e-boeken, e-readers en boeken in welke vormen dan ook die de komende jaren nog gaan komen.

Een succesvolle boekhandel is ook een boekhandel die oprecht communiceert met de klanten. In een gesprek, via de telefoon, met e-mails. En via social media en de website, 24 uur per dag. Het boek is mijn vriend. De boekhandelaar is mijn vriend. Lezers zijn onze vrienden en lezers zijn vrienden van elkaar.

Het wordt weer een prachtige Boekenweek in maart. Het thema is ”Vriendschap en andere ongemakken”. Vrienden, spoed u naar de boekhandel, u wordt met open armen ontvangen. De koffie staat klaar!

De auteurs zijn respectievelijk organisator van literaire evenementen en eigenaar van boekhandel Van der Meer in Noordwijk.