Opstelten vraagt kerk om uitbreiding misbruikonderzoek
DEN HAAG – Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) gaat de Rooms-Katholieke Kerk en de commissie-Deetman verzoeken het inmiddels afgeronde onderzoek naar seksueel misbruik van minderjarigen alsnog uit te breiden.
Met de Tweede Kamer is hij van mening dat het gepast is om afzonderlijk in kaart te brengen hoe vrouwen en meisjes in rooms-katholieke instellingen, zoals jeugdinternaten, destijds door geestelijken bejegend zijn.
Mede doordat zich relatief weinig vrouwen en meisjes als slachtoffer gemeld hebben, blijft dit onderwerp in het rapport van de commissie-Deetman onderbelicht.
Een deel van de Tweede Kamer stelde eerder deze week al dat het parlement de regie over een vervolgonderzoek naar zich toe moet trekken en een parlementair onderzoek moet instellen dat kan uitmonden in een parlementaire enquête. PvdA, SP en GroenLinks blijven daarbij, zo bleek dinsdagavond in een Kamerdebat.
Vooralsnog moeten zij het echter zonder Kamermeerderheid stellen. VVD, PVV en CDA vinden het te vroeg om nu al tot een parlementair onderzoek te besluiten en wachten af wat het resultaat is van het gesprek dat Opstelten binnenkort met Deetman en vertegenwoordigers van de Rooms-Katholieke Kerk heeft.
Los daarvan betwijfelen deze fracties of een parlementair onderzoek voor slachtoffers nog voordelen zal opleveren. Belangrijker is volgens de drie vooral dat de kerk nu eerst ruimhartig uitvoering geeft aan gedane beloften op het terrein van schadeloosstelling aan degenen die zich als slachtoffer hebben gemeld.
Tijdens het debat liepen de emoties in de Kamer van tijd tot tijd hoog op, bijvoorbeeld toen SP-Kamerlid Gesthuizen suggereerde dat het CDA een parlementair onderzoek tegenhoudt, omdat rooms-katholieken in de CDA-achterban moeite zouden hebben met de manier waarop door het misbruikschandaal de kerk als geheel keer op keer in een kwaad daglicht wordt gesteld.
PvdA-Kamerlid Arib botste met Opstelten over de diepgang van het inmiddels afgeronde onderzoek naar de vraag of het openbaar ministerie in het verleden misbruikzaken waarbij rooms-katholieke geestelijken waren betrokken op oneigenlijke gronden heeft geseponeerd.
Oud-procureur-generaal Steenhuis en de hoogleraren strafrecht Mevis en Wladimiroff, die voor dit onderzoek steekproefsgewijs zo’n 2200 dossiers uit de jaren tachtig en later doornamen, vonden daarvoor onvoldoende aanwijzingen. Wel merkten zij op dat justitie en kerk in de jaren vijftig en zestig in incidentele gevallen mogelijkerwijs onderlinge afspraken hebben gemaakt, maar aanwijzingen voor „een vaste gedragslijn” zijn er volgens hen niet.
In de optiek van Opstelten is het daardoor niet aannemelijk dat vervolgonderzoek nog meer zal opleveren. Volgens Arib loopt de minister door deze opvatting te huldigen weg voor zijn verantwoordelijkheid.
De stappen die het kabinet, in reactie op het rapport-Deetman, inmiddels heeft gezet, kregen dinsdag Kamerbreed instemming. Het kabinet gaat Slachtofferhulp Nederland financieel steunen, zodat deze organisatie samen met het Meldpunt Seksueel Misbruik Rooms-Katholieke Kerk en de lotgenotenorganisatie Klokk een extra onafhankelijk meldpunt kan openen voor slachtoffers.
Het kabinet gaat daarnaast een gezelschap deskundigen opdracht geven om diepgaand onderzoek te doen naar seksueel misbruik van minderjarigen in machts- en gezagsverhoudingen in de breedste zin des woords.
De Amsterdamse burgemeester Van der Laan wordt voorzitter van een taskforce die moet toezien op de uitvoering van het Actieplan aanpak kindermishandeling dat staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten onlangs lanceerde. Dit plan omvat vele maatregelen voor verbetering van de preventie, signalering en bestrijding van kindermishandeling.
Burgemeester Van der Laan deed al veel ervaring op bij de aanpak van de zogeheten Amsterdamse zedenzaak rond Robert M.