Zwart plastic om een witte woning
Een blaffende hond. Ondergaande zon. Zwart plastic om een witte woning. In het Putter bos zwerven rechters zonder toga. Exact acht jaar na de moord op Christel Ambrosius.
Drukker is het aan de Driewegenweg in Putten zelden. Woensdagmiddag tegen vier uur bevolken raadsheren en de advocaat-generaal van het Leeuwardense hof, justitie- en gerechtsambtenaren, advocaten, politiemensen, cameraploegen en tal van verslaggevers het modderpad dat het bos in leidt. Het gezelschap is op de Veluwe om met eigen ogen de plek te zien waar de 23-jarige stewardess Christel Ambrosius op 9 januari 1994 is vermoord: het huisje van haar oma op Driewegenweg 41.
De omstandigheden zijn nagenoeg hetzelfde als op die bewuste zondagmiddag. De zon schijnt, het is koud, alleen lag er toen geen sneeuw. De weg is van begin tot eind afgezet. Publiek is niet welkom. Al zijn er weinig Putters geïnteresseerd. Het dorp is de laatste tijd te vaak negatief in het nieuws.
De rechtszitting begint in congrescentrum de ”Heerlickheijd van Ermelo” in Ermelo. In De Waeghe-zaal opent voorzitter mr. W. H. Vellinga exact om 15.00 uur de zitting. De leden van het hof zitten op het podium tegen een zwart gordijn met links en rechts blauwe zuilen. De enorme feestzaal, waar met gemak 400 gasten in kunnen, vormt het vreemde decor voor een nieuw hoofdstuk in de Puttense moordzaak.
Iedereen die naar binnen wil, moet door een detectiepoortje. Tassen worden intensief door de meegekomen parketpolitie bekeken. Dat doet een beetje vreemd aan voor een rechtszaak waarin de verdachten al zijn veroordeeld en ook hun straf al hebben uitgezeten. De zwagers Herman Dubois en Wilco Viets werden in 1995 door het gerechtshof in Arnhem ieder tot tien jaar cel veroordeeld wegens verkrachting van en de moord op Christel. De Twee van Putten, die na het uitzitten van hun celstraf al ruim een jaar op vrije voeten zijn, ontkennen iets met de moord van doen te hebben. Ze beweren dat de politie hen destijds onder grote druk bekentenissen afdwong.
Na herhaalde pogingen willigde de Hoge Raad in juni vorig jaar het verzoek van Dubois en Viets om herziening van de zaak in. Het gerechtshof in Leeuwarden zal vanaf maandag 11 februari in minimaal zes dagen de Puttense moordzaak inhoudelijk opnieuw behandelen. Daarvoor zijn 35 getuigen opgeroepen, onder wie rechercheurs, hoogleraren en een officier van justitie. Als eerste hoort het hof de Rotterdamse oud-hoofdcommissaris J. A. Blaauw. Hij schreef een boek over de zaak, waarin hij stelt dat de zwagers de moord niet gepleegd kunnen hebben.
Ter voorbereiding van de zitting van volgende maand leek het de advocaat van de zwagers, mr. G. Knoops, goed als de rechters een zogenaamde schouw zouden verrichten op de plaats van het misdrijf. En dus toert het juridische gezelschap in een bus van Dalstra Reizen van Ermelo naar Putten.
Eerst rijden ze de route die de veroordeelden op de bewuste zondag in 1994 ook zouden hebben gereden. Aan het begin van de Driewegenweg stapt bijna iedereen uit. Dubois en Viets blijven achter in de bus. Mevrouw Simon, moeder van Christel en huidige bewoonster van het huisje, heeft de Twee van Putten liever niet op haar erf. „Zeker op deze dag ligt dat zeer gevoelig”, zegt persadvocaat-generaal mr. R. van der Velde. „We willen nadrukkelijk met de gevoelens van de nabestaanden rekening houden.” Om het boshuis is zwart zeil van landbouwplastic gespannen. Volgens Van der Velde deed mevrouw Simon dat als afscherming tegen de media. Op verzoek van het hof past ze het licht in haar woning aan.
De broer van Christel, die ook in het huis woont, staat op een hoek van het terras toe te kijken, verkleed als commando. Ooit werkte hij een journalist met een bijl van het erf. Vorig jaar reed hij de auto van de familie Dubois total loss.
Spreken doet bijna niemand. De sfeer is als bij een begrafenis. Na drie kwartier is het voorbij in het bos. Persraadsheer mr. H. Pruiksma noemt de schouw zinvol. „Het dossier telt zestien ordners. Het hof heeft nu een algemene indruk van de plaats van het misdrijf.” In de Ermelose feestzaal wordt de zitting even later formeel afgesloten. Advocaat-generaal J. L. van der Neut laat nog weten dat hij op zoek is naar een van de kroongetuigen in de zaak: Willem Bettink. Mede op de waarnemingen van deze zwakbegaafde man zijn de Twee van Putten destijds veroordeeld. Volgens Van der Neut leidt Bettink inmiddels „een zwervend bestaan” en leverden zoektochten in Putten, Epe, Apeldoorn en Amersfoort tot dusver niets op.
Herman Dubois verlaat samen met zijn vrouw Anja de zaal. Hij zegt zich „heel dubbel” te voelen. „We hebben zelf om heropening gevraagd, maar dat alles van acht jaar geleden weer voorbij moet komen, is heel zwaar. We zitten in deze zaak, die inmiddels een maatschappelijke zaak is geworden, wel weer als verdachten.”