De kern van christelijke geloof is dat wij slechts tot God de Vader kunnen naderen door de Middelaar, Zijn Zoon Jezus Christus, God Die mens werd. Volgens de liberale theologen en nieuwtestamentici was Jezus niet meer dan een Joodse leraar uit de eerste eeuw na Chr. die door Zijn volgelingen als God werd gezien in de tijd dat het christendom zich verbreidde in de hellenistische wereld. In zijn laatste publicatie heeft ds. Klaas Hendrikse deze visie nog eens nadrukkelijk verdedigd.

Nu valt niet te betwisten dat de bronnen van het christelijke geloof erop wijzen dat de volgelingen van Jezus niet alleen vanaf het eerste begin geloofden dat Hij op derde dag na Zijn kruisdood lichamelijk opstond uit de doden, maar ook dat zij Hem vanaf het begin van het ontstaan van de nieuwtestamentische kerk die eer hebben bewezen die in het Oude Testament alleen aan de Heere Zelf wordt toegebracht.

Larry Hurtado heeft dat in een aantal publicaties onderstreept, terwijl Richard Bauckham erop gewezen heeft dat Jezus volgens het Nieuwe Testament deelt in de identiteit van de God van Israël. Deze beide eigentijdse nieuwtestamentici, die –zeker als het gaat om eerstgenoemde– niet zonder meer als Schriftgetrouw kunnen worden getypeerd, hebben daarmee zeer belangrijke academische argumenten aangedragen tegen de genoemde liberale visie.

Voor een christen is wetenschap als zodanig niet het einde van alle tegenspraak. Aan de andere kant geloven wij dat de klassieke opvatting van de boodschap van het Nieuwe Testament, en in het bijzonder die van de persoon van Jezus, niet alleen academisch houdbaar is, maar ook in tegenstelling tot de liberale visie recht doet aan de feiten. Voor een christen zoekt het geloof en niet het ongeloof begrip. Daarin ligt de betekenis van Schriftgetrouwe Bijbelwetenschap.

Bijbelgetrouwe christenen

Een boek dat vanuit deze visie theologie wil bedrijven, is het derde deel van de serie ”Theology in Community”, gepubliceerd door Crossway Books met de titel ”The Deity of Christ”. De auteurs hebben een presbyteriaanse, gereformeerde, baptistische of anglicaanse achtergrond. Deze bundel laat daarmee zien hoezeer klassieke protestanten één zijn in het hart van het christelijke geloof, ook al denken zij over de sacramenten en de kerkregering verschillend.

De bundel bevat Bijbels-theologische, kerkhistorische, dogmatische en missiologische bijdragen. Getalsmatig vormen de Bijbels-theologische bijdragen veruit de meerderheid, terwijl ook de kerkhistorische en de dogmatische bijdragen een sterk Bijbels-theologisch karakter hebben, iets wat de waarde van het boek alleen maar verhoogt.

”The Deity of Christ” opent met een bijdrage van Raymond C. Ortlund over aanwijzingen voor de godheid van de komende Messias in het Oude Testament. Hij bespreekt onder andere Psalm 45 en 110 en Jesaja 9. Ortlund wijst aan dat ook onder orthodoxe en Bijbelgetrouwe christenen de een meer van die aanwijzingen ziet dan de ander. Ik moet eerlijk zeggen dat ik er meer zie dan Ortlund, maar dat doet aan het waardevolle karakter van zijn bijdrage niet af.

Cirkelredenering

De anglicaan Gerald Bray brengt terecht naar voren dat de zienswijze dat hoe sterker de aanwijzingen in de evangeliën voor de godheid van Jezus Christus zijn, ze des te verder van de historische persoon van Jezus afstaan, een cirkelredenering is. Wie de evangeliën serieus neemt, ziet dat niet alleen het vierde maar ook de eerste drie evangeliën op allerlei wijzen de godheid van Jezus Christus betuigen.

Dat geldt niet alleen voor uitspraken zoals: „Niemand kent de Vader dan de Zoon en die het de Zoon wil openbaren”, maar ook voor de wonderen die Hij deed. Hij had macht over water en wind, wandelde op het water en vermenigvuldigde het brood, zaken die in het Oude Testament alleen met God Zelf worden verbonden. Wanneer de allereerste christenen na Pasen Jezus als Heere belijden, wordt daarmee onder andere aangegeven dat de oudtestamentische verbondsnaam van de God van Israël ook op Jezus mag worden toegepast.

Bouwstenen

De belijdenis van de christelijke kerk dat Jezus God is, sluit dan ook aan bij de apostolische prediking en het apostolische onderwijs en gaat uiteindelijk terug tot het onderwijs van Jezus Zelf. Het Nieuwe Testament maakt duidelijk dat de eerste christenen zonder enig bezwaar goddelijke namen, eigenschappen en daden aan Jezus Christus toeschreven, zonder dat zij daarmee de belijdenis van de eenheid van God bedreigd zagen. De bouwstenen voor de Geloofsbelijdenis van Nicea zijn dan ook in het Nieuwe Testament aanwezig.

Datzelfde geldt voor de geloofsvorm van Chalcedon, dat het mysterie van de persoon van Jezus Christus zoekt te verwoorden in de formulering dat er sprake is van één persoon maar van twee naturen die wij niet met elkaar mogen vermengen, maar ook niet van elkaar mogen scheiden. Ik deel de overtuiging van Bray dat koptische christenen, die formeel deze belijdenis niet aanvaarden, met andere woorden toch hetzelfde zeggen.

Zeker is dat de eeuwen door christenen bereid waren voor deze waarheid dat Jezus Christus God is Die mens werd en door Zijn dood en opstanding verlossing bracht, te sterven, omdat zij de vernieuwende kracht van Zijn aanwezigheid in hun leven door Zijn Geest kenden.

Boekgegevens

”The Deity of Christ, serie Theology in Community”, door Christopher W. Morgan en Robert A. Peterson (red.); uitg. Crossway Books, Wheaton, Illinois, 2011; ISBN 978 1 58134 979 5; 320 blz.; $ 9,99.