Smartphones kennen een snelle opmars. Het touchscreen is gebruikersvriendelijk en via applicaties (apps) heb je direct toegang tot internetsites. Handig als je wilt kijken op Buienradar, het nieuws, filemeldingen, Marktplaats. Maar ook handig als je niet de computer hoeft op te starten om je e-mail te bekijken of op Hyves of Facebook te gaan. Er zijn allerlei onschuldige leuke spelletjes zoals scrabble.

Verloren tijd hoeft er niet meer te zijn, want je hebt altijd wat te doen. Als je moet wachten, kijk je wat grappige filmpjes op YouTube. Of je leert woordjes via een overhoorprogramma. De mogelijkheden zijn legio. Jongeren maken er gretig gebruik van. Veel ouders ergeren zich eraan dat jongeren bijna continu bezig zijn met hun telefoon. Is het verstandig om een kind hieraan mee te laten doen?

Vooralsnog zien we dat de leeftijd waarop kinderen een mobiel krijgen, omlaag gaat. En de toestellen worden luxer. Steeds meer basisschoolkinderen hebben een smartphone. Het is terecht om een alarmbel te laten rinkelen. Want hoe zit het met de tijdsbesteding, het ingezogen worden in de digitale wereld en de beïnvloeding vanuit een onchristelijke wereld?

Niets willen missen

Ouders kunnen zich terecht zorgen maken. Als jongeren een smartphone hebben, gebruiken ze hem ook. Het is een echte opslorper van tijd. Zoals al is aangegeven, is het een erg handig apparaat waar je zomaar veel tijd mee kwijt bent. Er is zo veel plezierigs op te doen, dat het al snel concurreert met andere dingen. Zeker met dingen die minder leuk zijn of die in de ogen van jongeren saai zijn. Zoals huiswerk doen, theedrinken, eten of slapen. Dat kan altijd later nog wel. Nu eerst het leuks dat hij niet wil missen. Of eventueel denkt te missen als hij niet continu in contact blijft met vrienden. Vandaar dat die telefoon niet uitgaat. Ook niet als hij al moe is en hij beter kan gaan slapen.

Voor jongeren geeft de doorslag wat goed voelt, niet wat eventueel verstandig is. Hersenonderzoek heeft uitgewezen dat dit mede te maken heeft met het nog niet volgroeid zijn van de hersenen. Jongeren voelen heel veel, maar verstandig nadenken en plannen staat op een lager niveau. Vandaar dat ouders hierin een taak hebben. Ouders mogen gerust regels opstellen voor het gebruik van de telefoon van hun kinderen. Of aan het soort telefoon. Want hoe luxer, hoe meer mogelijkheden.

Niet de enige

Het is belangrijk dat jongeren niet onbegrensd hun tijd besteden aan hun telefoon. Ouders hoeven zich niet te schamen voor regels, zoals wanneer gebruik niet is toegestaan. Ongetwijfeld zeggen kinderen dat hun ouders hierin de enigen zijn en dat ze hopeloos ouderwets zijn. Waarschijnlijk klopt dit niet. Maar al zou het zo zijn, dan is dat de eigen verantwoordelijkheid van ouders. Begrenzing is belangrijk, want zo komt er tijd en aandacht vrij voor andere dingen zoals samen iets doen, gezellig praten en belangstelling hebben voor de ander, huiswerk maken, iets creatiefs doen of wat lezen.

Wat betreft tijdsbesteding zijn grenzen belangrijk, maar ook qua toegang tot internet. Want zoals genoemd zijn de mogelijkheden onbegrensd bij ongefilterd internet. Alles is binnen handbereik. Ook Uitzendinggemist en YouTube. Deze staan zelfs al standaard geïnstalleerd en deze standaardapps kunnen niet verwijderd worden. Dus elke keer als jongeren op het scherm kijken, zien ze deze toegang, en omdat jongeren graag met hun leeftijdgenoten meepraten over programma’s, nieuwsgierig zijn én veel tijd besteden achter hun schermpje, zullen ze vroeger of later zeker gaan kijken. Dat geldt ook voor jongeren met ouders die hen altijd zorgvuldig begeleid hebben in het mediagebruik en hun voorhielden dat Gods geboden altijd voorop dienen te staan, zeker ook in het digitale verkeer.

Ouderlijk toezicht

Als het toezicht van ouders weg is, staat de weg om in alle vrijheid te verkennen en te experimenteren open. Moeten ouders dat willen? Nee. Kunnen ze dit verhinderen? Ja. Ben je dan ouderwets? Nee. Ook in seculier Nederland wordt er regelmatig aandacht gevraagd voor het feit dat kinderen niet blootgesteld moeten worden aan het vrije internet. Ze kunnen sociaal en emotioneel beschadigd worden door beelden die niet geschikt zijn.

Vandaar dat bijvoorbeeld mijnkindonline.nl een veilige internetomgeving propageert. Het instellen van ouderlijk toezicht is geen schande, maar getuigt juist van bewust invullen van de opvoedtaak.

In Nederland kennen we gefilterd mobiel internet via E-mobiel. In Amerika hebben bezorgde ouders de handen ineengeslagen en een programma gemaakt dat ouderlijk toezicht mogelijk maakt op smartphones. Mobiflock is hiervan een voorbeeld. Het werkt als volgt. Op de telefoon wordt de gratis app gedownload van Mobiflock. Via een gebruikersnaam en wachtwoord kunnen ouders op de website van Mobiflock precies aangeven welke apps geblokkeerd moeten worden en kunnen ze toestaan welke websites gebruikt kunnen worden. Indien gewenst kunnen ouders het surfgedrag van hun kind volgen via de geschiedenis. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen. Het blijft overigens opletten wat er via bluetooth wordt overgestuurd.

Het is goed om te weten dat dit soort ondersteunende programma’s voorhanden zijn. Het zou normaler moeten zijn om deze ook te gebruiken, want de smartphone vormt een bron van verleidingen en is een grote tijdverslinder.

Gesprek

Niet dat het instellen van ouderlijk toezicht het gesprek met kinderen kan vervangen. Want het belangrijkste blijft dat we met onze kinderen in gesprek blijven en meedenken over hoe ze verantwoord kunnen omgaan met hun telefoon. Samen nadenken welke toegang dicht moet. Samen nadenken over de keuzes die ze maken, over hun leefwereld, over hun ideeën, over wat er normaal gevonden wordt in de groep. Samen nadenken over het doel in ons leven en signaleren welke zaken ons hinderen om allereerst het Koninkrijk van God te zoeken.

Uiteindelijk behoren ouders zelf opvoedverantwoordelijkheid te nemen om waar mogelijk vrijheid te geven en waar nodig ook grenzen te durven stellen.

Tips

• ga na waarom je kind zo’n telefoon wil

• bespreek hoe hij ermee denkt om te gaan

• neem uw opvoedverantwoordelijkheid serieus en stel grenzen

• geef vrijheid waar dat mogelijk is

• maak gebruik van een programma dat het internetgebruik begrenst

• ga regelmatig in gesprek over het gebruik van de telefoon

• wijs op het doel van ons leven op aarde

• geef zelf het goede voorbeeld met uw telefoon