Vooral in de land- en tuinbouw hebben zo’n 400.000 ondernemingen met zo’n 2 miljoen werknemers te maken met de schappen. Over de uit de jaren ’50 van de vorige eeuw stammende constructie wordt veel geklaagd. Bedrijven zijn verplicht te betalen aan de schappen, terwijl ze geen rechtstreekse invloed hebben en wel allerlei regels opgelegd krijgen.

Het kabinet wil minder schappen met minder taken. Minister Maxime Verhagen (Economische Zaken) noemde het volledig afschaffen van de schappen eerder onverstandig. Dit zou er volgens hem toe leiden dat er 300 ambtenaren moeten bijkomen om hun taken uit te voeren op bijvoorbeeld het gebied van voedselveiligheid en de bestrijding van dierziekten.

Het CDA en ChristenUnie steunen een plan van minister Henk Kamp (Sociale Zaken) om de schappen in afgeslankte vorm te behouden voor de publieke taken.

Nadat de motie voor afschaffing was aangenomen, zei Kamp over het VVD-voorstel te zullen nadenken. Eerder heeft de VVD-bewindsman de Kamer gewaarschuwd dat in de motie geen dekking staat voor het onderbrengen van de publieke taken bij de overheid. Dat zou de schatkist zo’n 31 miljoen euro kosten. Bovendien meent hij dat taken op het terrein van voedselveiligheid en diergezondheid in betere handen zijn bij de schappen door de betrokkenheid van ondernemers.

Het Productschap Tuinbouw (PT) is „zwaar teleurgesteld” dat een Kamermeerderheid de schappen wil opheffen. Volgens PT is er wel een breed draagvlak voor de schappen. Het wijst op de campagne die ondernemers en de vakbeweging hebben gevoerd voor behoud van de organisaties. Zo slaakte de top van bedrijven in de voedingsindustrie, zoals zuivelconcern FrieslandCampina en conservenbedrijf HAK, dinsdag in advertenties in dagbladen nog een noodkreet.