De eerste aankondigen van het nieuwe natuurbeleid van een toen nog kersvers kabinet waren in oktober 2010 nog wat lastig te beoordelen. De natuursector wist niet direct waar hij aan toe was. Er werd gesproken over een decentralisatie van het natuurbeleid in combinatie met bezuinigingen. Er moest in totaal 18 miljard worden gekort op de rijksbegroting en de sector natuur moest daarvoor een flinke aderlating ondergaan.

De provincies reageerden geschrokken en gingen in gesprek. Na enkele weken waren ze eruit en op 15 november 2010 verzond het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie een persbericht: ”Rijk en provincies zetten schouders onder de Ecologisch Hoofdstructuur”.

Een duidelijk signaal moest dit zijn: provincies staan er niet alleen voor, het Rijk wil ook nog steeds meewerken aan het steviger maken van onze vaak nog te kleine natuurgebieden. Echter, afgelopen september hebben provinciale onderhandelaars en het Rijk de afspraken in een conceptbestuursakkoord vastgelegd. Het Rijk zet vrijwel al het natuurbeleid stop en wil de provincies nog aanspreken op voornamelijk één onderwerp, namelijk het beheer van de bestaande natuurgebieden. Daarvoor biedt het een schamele 100 miljoen euro per jaar, terwijl een veelvoud van dit bedrag nodig is om deze taak fatsoenlijk uit te voeren.

Het gevolg van dit bestuursakkoord is dan ook dat onze bedreigde flora en fauna alleen maar verder achteruit zullen gaan, in en buiten natuurgebieden. In internationale verdragen en conventies is afgesproken dat die achteruitgang ten minste zou worden gestopt.

Zo’n beperkte afspraak roept bij veel natuurorganisaties verontwaardiging op. Dit gaat duidelijk niet meer over decentralisatie zoals eerder aangekondigd, dit gaat over het stopzetten van rijkstaken zoals nationale landschappen, nationale parken, soortenbeleid en recreatie om de stad. Dit stopzetten van rijksbeleid behoort geen onderdeel te zijn van een bestuursakkoord. Er wordt zo veel niet meer gedaan in tijden van bezuinigingen, het gaat erom wat je afspreekt om wél te doen. Je kunt van provincies niet verwachten dat ze hier hun handtekening onder zetten.

Als provincies het bestuursakkoord ondertekenen, krijgen zij niet de juiste middelen en instrumenten in handen om de natuur in Nederland goed te kunnen beschermen. Wij roepen de leden van de Provinciale Staten dan ook op om tegen dit akkoord te stemmen. Het onderhandelingsakkoord geeft de provincies te weinig mogelijkheden om de taken die zij via dit akkoord aanvaarden, naar behoren uit te voeren.

Inmiddels heeft de eerste provincie een uitspraak gedaan over het conceptbestuursakkoord. De Provinciale Staten van Noord-Brabant hebben vrijdag het onderhandelingsakkoord verworpen. Wij roepen andere provincies op dit voorbeeld te volgen.

De auteur is voorzitter van Soortenbescherming Nederland, een koepelorganisatie van De Vlinderstichting, EIS-NL, Floron, Ravon, Vogelbescherming Nederland en de Zoogdiervereniging.