De stijging in 2010 compenseerde de terugval in subsidies voor een groot deel. Die subsidies daalden sterk, met 9,6 procent. „Dit compensatiegedrag is een uitzondering”, stelt René Bekkers, onderzoeker van Geven in Nederland aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. „De afgelopen decennia hebben we gezien dat Nederlanders juist minder gaan geven op het moment dat er minder subsidie naar goede doelen gaat.”

Bij 831 instellingen, waaronder het Leger des Heils, Cordaid en Oxfam Novib, kwam in totaal 3,8 miljard aan baten binnen. Daarvan kwam 1,4 miljard euro van eigen fondsenwerving, 1,3 miljard van overheidssubsidies en 1,1 miljard uit overige baten (waaronder 457 miljoen aan bijdragen van loterijen). In 2009 kwam er in totaal nog 3,7 miljard euro binnen.

De stijging van 4,7 procent is groter dan de procentuele stijging van het bruto binnenlands product, een verschijnsel dat zich de afgelopen jaren vaker voordeed. „Deze trend zien we vrijwel altijd”, bevestigt Bekkers. Een duidelijke reden kan hij niet geven. „Een belangrijke factor is waarschijnlijk wel dat de fondsenwerving steeds professioneler wordt aangepakt.”

Uit de World Giving Index 2010 van de Charities Aid Foundation blijkt dat Nederland een Europese koploper is wat betreft geefbereidheid: 77 procent van de Nederlanders geeft aan goededoelenorganisaties. In de Europese top vijf staan verder nog hoog genoteerd Groot-Brittannië (73 procent), Ierland (72), Zwitserland (71) en Oostenrijk (69). Bekkers: „Uit vrijwel alle onderzoeken blijkt dat Nederlanders graag geven. Dit zegt echter nog niets over de hoogte van het gegeven bedrag, die gegevens zijn niet gemeten. Opvallend is dat in landen waar de geefbereidheid groot is, vaak veel protestanten wonen.”

Leger des Heils grootste goede doel

Met bijna 300 miljoen euro aan inkomsten was het Leger des Heils in 2010 het grootste goede doel van Nederland. Cordaid staat op de tweede plaats met 180 miljoen euro, daarna volgt Oxfam Novib met 178 miljoen, blijkt dinsdag uit cijfers van het Centraal Bureau Fondsenwerving.

Het Leger des Heils ontving van alle goede doelen de meeste subsidie van de overheid, bijna 260 miljoen euro. Ook hier komen Cordaid (bijna 105 miljoen) en Oxfam Novib (100 miljoen) op de tweede en derde plaats. „Deze organisaties zijn een soort verlengstuk van de overheid. Wat deze organisaties al goed doen, hoeft de overheid niet zelf te doen. Daarom krijgen zij relatief veel subsidie”, stelt René Bekkers, onderzoeker van ’Geven in Nederland’ aan de Vrije Universiteit.

KWF Kankerbestrijding wist de meeste eigen baten binnen te halen, ruim 100 miljoen euro, met onder meer collectes. Daarna volgen Unicef met ruim 50 miljoen en Artsen Zonder Grenzen met ruim 45 miljoen.