Wie het archeologisch museum van Bitola binnengaat, staat versteld van de historische schatten die er in het zuidwesten van Macedonië opgegraven zijn. Amforen, beelden, munten, mozaïeken voorwerpen: Bitola toont het hoogtijpunt van de Macedonische beschaving onder Alexander de Grote.

Niet dat de klassieke oudheid het museum domineert. Er is een heuse vleugel van het gebouw gewijd aan de Turkse legeraanvoerder Kemal Atatürk (1881-1931), die aan het begin van de vorige eeuw zijn opleiding genoot aan een militaire school in Bitola. Voor liefhebbers van cultuur en historie is dit museum, gebouwd in neorenaissancestijl, een absolute must.

Bitola ademt historie. In het centrum van het stadje staan mooie gebouwen zoals de Sint-Dimitry, een grote orthodoxe kerk in barokke stijl. Naast de kathedraal staat een grote klokkentoren. Wanneer de markante toren is gebouwd, is niet zeker. Het kan zijn rond 1600 of ergens rond 1830. Historische bronnen spreken elkaar tegen. Zeker is dat de toren –ongeveer 30 meter hoog– een product van de Ottomanen is. Er doet zelfs een legende de ronde waarin wordt vermeld dat de Turken 60.000 eieren gebruikt hebben om de muren van de klokkentoren extra stevig te maken. Vlak onder de top is een rechthoekig terras met een ijzeren omheining.

Midden in het centrum, tegenover een prachtige fontein, staat de moskee van Jeni. De moskee is in het vierkant gebouwd. Dicht bij het islamitische gebedshuis staat een minaret van 40 meter hoog. In het gebouw huist een kunsttentoonstelling.

Het centrum van Bitola bestaat uit een 300 jaar oude bazaar, met 86 winkels en vier grote ijzeren poorten. De bazaar is nog grotendeels intact.

Bitola is met recht een multiculturele stad te noemen. In de vierde eeuw voor Christus werd op de plaats waar nu Bitola ligt, de Griekse stad Heraclea Lyncestis gebouwd. Overblijfselen van die stad zijn er nog. Op een terrein buiten Bitola staan nog enkele zuilen overeind die herinneren aan vroegere tempels.

Toen de Griekse beschaving ten onder ging, werd Bitola onder keizer Hadrianus een Romeinse garnizoensstad. Hadrianus bouwde op de fundamenten van Heraclea Lyncestis stadsmuren en een amfitheater. Beide historische objecten zijn nog in goede staat te bewonderen.

Na de Romeinen veroverden allerlei Slavische volkeren Macedonië. In die tijd, vanaf de zesde eeuw, kreeg Bitola zijn naam. Bitola verwijst naar het Slavische woord ”obitel”, dat klooster of woonplaats betekent. De Slaven adopteerden het oosters-orthodoxe geloof. Vandaar de rijkdom aan orthodoxe kerken in Bitola.

De mooiste orthodoxe kerk is de kerk van Dimitrija, met zijn kroonluchters, de bisschopstroon en schitterende iconen. De kerk werd gebouwd in 1830. Boven afbeeldingen van de keizer is een boog aangebracht met daarin inscripties over Jezus en de twaalf apostelen. De ruiten van de kerken zijn prachtig gebrandschilderd. Ze vertonen scènes van pelgrims die Jeruzalem binnenrijden en allerlei taferelen uit het Nieuwe Testament.

Wie de Turkse cultuur waardeert, kan niet om het bad van Deboj heen: een prachtig gebouw met twee grote, ronde koepels herbergt allerlei kuurbaden.

Behalve cultuur, heeft Bitola prachtige natuurgebieden in de nabije omgeving. Ten westen van de stad ligt het Babagebergte. Sommige pieken liggen hoger dan 2000 meter, met uitschieters tot om en nabij de 2600 meter.

In de bergen van het nationaal park Pelister liggen twee prachtige meren. Ook lopen in het natuurgebied verschillende zeldzame dieren, zoals lynxen en beren, in de vrije natuur rond.

Voor toeristen op doorreis is Bitola de ideale pleisterplaats. Het ligt op enkele uren rijden van Thessaloniki en op slechts 70 kilometer afstand van de Macedonische trekpleister Ohrid.

Voor wie interesse heeft in de Griekse en de Romeinse oudheid, in de Slavische geschiedenis of in de orthodoxe en islamitische cultuur is het in de eeuwenoude kloosterstad Bitola goed toeven.

Krushevo staat symbool voor vrijheid en democratie

Het Macedonische Krushevo staat symbool voor vrijheid en democratie. In 1903 vond hier een opstand tegen de Ottomanen plaats.

De rebellie tegen de Turken duurde tien dagen. In deze anderhalve week richtte vrijheidsstrijder Nikola Karev de Republiek van Krushevo op. De grondwet van dit staatje was zeker voor het begin van de twintigste eeuw revolutionair te noemen. Het manifest riep op tot vereniging van alle Macedoniërs, inclusief de Turken, Bulgaren en Serviërs en andere minderheden die toen in Macedonië woonden. Een leger ter grootte van 18.000 Ottomaanse strijders, onder leiding van de beruchte Kemal Atatürk, maakten een spoedig einde aan de opstand.

Hoewel de coup van Karev mislukte, staat Krushevo in Macedonië symbool voor vrijheid en democratie. Een groot monument, gebouwd in futuristische stijl, op een heuvel net buiten Krushevo herinnert nog aan deze gebeurtenis.

De opstand tegen de Turken, nu ruim een eeuw geleden, is een van de spaarzame historische gebeurtenissen waarmee Krushevo zichzelf op de kaart heeft gezet. Intussen is het stadje in het zuiden van Macedonië beslist de moeite van het ontdekken waard. Krushevo heeft veel te bieden voor toeristen. Alleen al vanwege zijn geografische ligging. Het plaatsje ligt op 1250 meter hoogte, waardoor het uitermate geschikt is voor wintersport.

Wat wel wennen is, zijn de smalle steegjes bergopwaarts. Wie in de auto naar het stadje wil rijden, moet niet schrikken van centimeterwerk bij het passeren van tegenliggers.

In het centrum van Krushevo valt de rijke geschiedenis op. Overal staan oude Bulgaarse en Griekse panden die herinneren aan het handelsverleden. Vanuit Krushevo werd er gehandeld met Athene en Wenen. Die allure is terug te zien in het straatbeeld.

Daarbij komt de manier van leven in Krushevo erg prettig over. Groepjes ouderen zitten gezamenlijk onder de boom een glaasje raki te drinken. Oude vrouwtjes schuifelen een van de vele orthodoxe kerken binnen.

Krushevo heeft tegelijk iets mondains, ondanks zijn 10.000 inwoners. En dat is niet verwonderlijk. In de negentiende eeuw streken grote groepen Grieken, Bulgaren en Roemenen in het zuiden van Macedonië neer om handel te drijven. De Grieken bouwden er scholen voor hun kinderen. De Bulgaren stichtten zelfs een meisjesschool. Daarnaast herbergt Krushevo een behoorlijke minderheid van Vlachen, een volk dat afstamt van de Thraciërs en oorspronkelijk uit het oosten van Roemenië komt.

In het centrum van de stad staan twee orthodoxe kerken die de moeite van het bezichtigen waard zijn. De Sint-Nikolakerk staat bekend om haar prachtige iconen. Ook mooi is het museum waarin schilderijen hangen van Nikola Martinovski, een bekende schilder uit de eerste helft van de twintigste eeuw die in Krushevo werd geboren.

Ook de huizen in Krushevo vallen onder de bezienswaardigheden. De Vlachs en de Mijaks, een volk uit Albanië, hebben hun eigen stijl meegenomen en dat zie je terug aan de huizen. De meeste woningen zijn blauw gekleurd, met gepleisterde muren. Aan de voorzijde zijn houten constructies aangebracht. Opvallend is echter dat een open ruimte in de achtertuin ontbreekt.

Bezoekers die in augustus Krushevo aandoen, kunnen maar zo stuiten op uitbundige festiviteiten. Elk jaar viert de stad op 2 augustus de opstand tegen de Turken. Eens in de vijf jaar wordt op die dag de strijd tegen de Ottomanen nagespeeld door kleurrijk uitgedoste Turkse soldaten strijders en Macedonische vrijheidsstrijders.