Het Pentagon heeft Venlets uitlatingen vrijdag bevestigd. Hij is in het Pentagon als programmadirecteur belast met het JSF-project. Volgens Venlet hebben de omvang van de defecten die het afgelopen jaar zijn geconstateerd en de kosten om ze te repareren het Pentagon verrast. „De meeste problemen zijn klein. Maar als je ze bij elkaar optelt en bedenkt dat de defecten lastig te repareren zijn, sla je steil achterover van de kosten”, zegt Venlet.

Lockheed Martin heeft nog niet op de uitlatingen van Venlet gereageerd.

De lange aanloop van de JSF

De Joint Strike Fighter (JSF) is naar verluidt heel snel, maar de ontwikkeling gaat in elk geval zeer traag. De bouw van de toestellen gaat gepaard met voortdurend uitstel en kostenverhogingen.

1993: De Verenigde Staten ontwikkelen een programma voor technologie voor gevechtsvliegtuigen die zowel de marine als de luchtmacht kan inzetten. Groot-Brittannië en Canada besluiten later mee te doen.

1996: De Amerikaanse overheid vraagt prototypes voor een toestel waarvan varianten op een normale landingsbaan, een vliegdekschip en verticaal kunnen landen. Lockheed Martin en Boeing doen mee, McDonnell Douglas valt af, omdat die een te complex toestel beogen.

2001: De opdrachtgevers verkiezen het toestel van Lockheed Martin boven het type van Boeing. Lockheed krijgt 18 miljard dollar voor de ontwikkeling. Om de kosten te drukken, worden veel gewone onderdelen gebruikt en doen acht bondgenoten mee: Nederland, Canada, Groot-Brittannië, Italië, Turkije, Australië, Denemarken en Noorwegen.

2009: De Amerikaanse minister van Defensie, Robert Gates, maakt bekend dat de VS 2443 exemplaren kopen van het toestel, inmiddels F-35 gedoopt. Totaal moeten er 2866 toestellen van de band rollen tussen 2010 en 2012.

2010: Het JSF-programma is 1 jaar vertraagd, het prijskaartje voor de VS-toestellen loopt op tot 382 miljard dollar: dat is 50 procent meer dan gepland. Minister Gates ontslaat topman David Heinz van het JSF-programma, wegens vertragingen en andere problemen. Hij schrapt ook 614 miljoen dollar aan bonussen voor Lockheed Martin. De problemen zitten vooral in de complexe techniek voor verticaal landen en opstijgen. Minister Gates geeft die variant nog 2 jaar de tijd om de problemen op te lossen. Gates vertraagt verder de aankoop van 124 toestellen met 2 jaar. Senator John McCain, die erg kritisch is over de JSF, krijgt bijna een meerderheid voor een plan om het hele programma stil te leggen als de kosten 10 procent zouden stijgen.

2011: Lockheed Martin heeft inmiddels 117 toestellen afgeleverd of in aanbouw. Bij proeven vertoont het toestel echter scheuren en zwakke plekken. Het Amerikaanse ministerie van Defensie wil de productie vertragen. Het Amerikaanse leger moet bovendien fors bezuinigen met ingang van 2013. De F-35 is als grootste wapenuitgave een logisch object voor besparingen. De verwachting is dat de VS niet langer alle beoogde 2447 toestellen koopt. Lockheed hoopt dat de bestellingen uit andere landen, zoals Israël, wel doorgaan.