Zeezout bevat inderdaad nauwelijks jodium. Daarop wijst ook diëtiste R. van der Ploeg in deze rubriek van 17 november, in haar antwoord op de vraag welk zout we het best aan ons eten kunnen toevoegen.

Mede om die reden heeft de auteur van het boekje ”Koken zonder E-nummers” (De Banier, 2011) in de tweede druk het advies om zeezout te gebruiken, gewijzigd. Er wordt geen zeezout meer geadviseerd, maar jozozout. Gebruik van jozo is beter vanwege het toegevoegde jodium. Dit mineraal is onmisbaar voor een goede werking van de schildklier. Een tekort leidt tot een tragere schildklierfunctie. Bij zwangeren met een jodiumtekort ontwikkelen de hersenen van de baby zich minder goed.

Jozo kunt u bij de maaltijd­bereiding gerust gebruiken. Het toegevoegde E-nummer betreft een antiklontermiddel. Dat is niet direct een probleem. Alleen wanneer u het zou inademen, kan het mogelijk schadelijk zijn. Het is wél een probleem als u te weinig jodium binnenkrijgt.

In Nederland voegen bakkers aan het brood zout toe waaraan jodium is toegevoegd. Dit bevat twee keer zo veel jodium als gewoon zout met jodium.

Brood is daarmee voor de bevolking de belangrijkste bron van jodium. Wie dagelijks vier boterhammen eet, krijgt daardoor voldoende jodium binnen, aldus prof. M. Katan in zijn boek ”Wat is nu gezond?”.

Als u zelf brood bakt, kunt u bij een ambachtelijke bakker om broodzout vragen. Sommige biologische bakkers gebruiken geen gejodeerd zout, maar zeezout of zout zonder jodium. Wie zulk brood regelmatig eet, doet er goed aan zich ervan te vergewissen welk zout er door de bakker is gebruikt, om onverhoopt een jodiumtekort te voorkomen.

U kunt overigens best een ander zoutproduct gebruiken dan standaard­jozo, als er maar wel jodium aan is toegevoegd. Er zijn producten te koop waarin natriumchloride is vervangen door kaliumchloride (Jozo Bewust, LoSalt mét jodium).

Klik hier voor meer informatie over jodium en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH).

Redactie medische rubriek

Mijn vrouw heeft een niet te genezen chronische kwaal (een zogeheten spastische dikke darm). Om de daarmee gepaard gaande hevige pijn te bestrijden, gebruikt ze op doktersvoorschrift morfinepleisters (25 mg), mede omdat ze vanwege nierfalen niet alle pijnstillers mag slikken. Heeft morfine wellicht nadelige bij­werkingen?

De zogenaamde morfinepleister bevat fentanyl, een morfine­achtig middel. Alle morfineachtige medicamenten delen de gunstige effecten op ernstige pijnklachten, maar hebben ook dezelfde bij­werkingen. Hiertoe horen lichamelijke bijwerkingen zoals misselijkheid en sufheid, maar gelukkig treedt hier bij langdurig gebruik een zekere gewenning op.

Toch blijft er een risico bestaan op verminderde rijvaardigheid. Ook hebben de meeste morfineachtige middelen een risico op psychische afhankelijkheid of verslaving.

De diverse medicamenten verschillen van elkaar en daar maakt de arts bij de keuze van het meest geëigende middel gebruik van. Een slechte nierfunctie bijvoorbeeld pleit inderdaad voor het gebruik van fentanyl.

Al met al behoren morfine­achtige middelen niet tot de middelen van eerste keus bij pijn. Overigens is het idee achterhaald dat ze alleen maar toegepast mogen worden bij kankerpijn of alleen maar in de laatste levensfase. Deze middelen zijn ook bij andere chronische pijnklachten veilig toepasbaar wanneer andere methoden niet afdoende (meer) helpen.

Dr. P. Lieverse, anesthesioloog/pijnarts