Dat stelde prof. dr. A. van de Beek, emeritus hoogleraar theologie aan de Vrije Universiteit, vrijdag in Amsterdam tijdens een bijeenkomst ter gelegenheid van zijn 65e verjaardag. De bijeenkomst werd door ruim 200 mensen bezocht.

Prof. Van de Beek gaf in zijn bijdrage een vooruitblik op zijn binnenkort te verschijnen boek ”Lichaam en Geest van Christus. De theologie van de kerk en de Heilige Geest”. Hij benadrukte dat in de kerk onze oorsprong ligt. „We ontlenen onze identiteit aan haar. Ze is nieuwe schepping, eschatologische werkelijkheid. Ze is ons thuis nadat we gestorven zijn aan de wereld, aan het oude bestaan, aan onszelf. Iedereen in de wereld mag mijn moeder een gek mens vinden. Maar zij is mijn moeder. Zonder haar zou ik er niet zijn.”

De kerk moet zich bij de les houden van Paulus: Ik heb niets geweten onder u dan Jezus Christus en Dien gekruisigd. „Het dwaze en het zwakke van de wereld nota bene. Daarom heeft de kerk bewakingsinstrumenten gekregen om de kerk bij de les te houden: het ambt, de canon en de belijdenis.”

Het ambt is nodig als kwaliteitsbewaking en daarvoor zijn mensen aangesteld. „Zij zijn persoonlijk en gezamenlijk er verantwoordelijk voor dat er in de kerk geen onzin verkocht wordt. Zoals er hoogleraren zijn die de wetenschappelijke standaards hoog houden, zo zijn er bisschoppen die de standaard van het geloof hoog houden.”

Prof. Van de Beek pleitte voor het aanstellen van een bisschop. „Het gaat om persoonlijke aansprakelijkheid, want het gaat om de waarheid. Daarin kun je elkaar wel aanscherpen en gezamenlijk tot een conclusie komen, maar waarheid is niet een zaak van meeste stemmen gelden.”

Prof. dr. G. G. de Kruijf (Leiden) gaf een overzicht van het levenswerk van prof. Van de Beek. Christenen moeten zich niet in de dienst van de overheid begeven, anders zouden ze macht uitoefenen, zo gaf prof. dr. T. J. van der Ploeg (Vrije Universiteit) een kenmerkend standpunt van prof. Van de Beek weer. „De liberale Paul Cliteur stelt dat het publieke domein vrij moet zijn van religie. De horizontale lijn van Cliteur is feitelijk dezelfde als de verticale lijn van Van de Beek.”

Prof. D. J. Smit (Stellenbosch) benadrukte dat het hart van prof. Van de Beeks christologie Jezus de lijdende Heer is, Die regeert vanuit het kruis. „Het kruis is niet een godsdienstig en spiritueel symbool, maar een harde realiteit. Jezus is geslagen, geofferd, onrechtvaardig veroordeeld, verworpen, ook door God. In het kruis wordt het Koninkrijk zichtbaar, alléén in het kruis, niet in de opstanding of zogenaamde tekenen van het Koninkrijk. Het kruis is de zichtbare wijze van Gods regering en de normale vorm van de kerk.”

Van PKN-scriba dr. A. J. Plaisier en kardinaal Simonis kreeg prof. Van de Beek de vriendenbundel ”Vreemdelingen en bijwoners” (uitg. Brill, Leiden) aangeboden, met daarin ruim vijftig bijdragen. Plaisier typeerde prof. Van de Beek als een voluit kerkelijk theoloog, betrokken op de openbaring van God, „zij het met een soms te exclusieve aandacht voor het kruis.”

Simonis zei dat hij de indruk heeft dat de scheidslijn tussen de oorspronkelijke zuilen niet meer die van ”rooms-katholiek” of ”protestant” is, maar van ”vrijzinnig” en ”orthodox”. Wat hem geraakt heeft in de theologie van prof. Van de Beek is dat hij zijn leven lang benadrukt dat de wereld niet volmaakt is en dit ook nooit zal worden.

Centraal staat bij hem de theologie van het kruis. „Er zijn mensen die hem aanwrijven dat zijn theologie al te pessimistisch is, ten koste van het Evangelie als blijde boodschap, maar ik zou zijn theologie eerder realistisch noemen. Dat hebben we juist nodig om des te scherper te onderkennen dat mensen voor hun uiteindelijke verlossing toch afhankelijk zijn van Iemand. We zijn niet meer dan bedelaars.”