Dat maakte onderzoeks­bureau Gupta Strategists, dat jaarlijks de prestaties van Nederlandse ziekenhuizen in kaart brengt, donderdag bekend. Voor 2010 becijferden de onderzoekers een omzetgroei van ruim 13 procent, tegen 7 procent vorig jaar. Als gevolg daarvan steeg de omzet voor dit segment van ziekenhuisverrichtingen vorig jaar met 500 miljoen euro tot 4,1 miljard.

De onderzoekers noemen die stijging opvallend, omdat de prijzen voor deze verrichtingen vorig jaar met 3 procent zijn gedaald. De omzetgroei moet dan ook voornamelijk het gevolg zijn van de keuze van ziekenhuizen om meer van dergelijke verrichtingen, die grotendeels worden gefinancierd uit sociale premies, te gaan doen.

De omzetgroei van ruim 13 procent steekt bovendien schril af bij die van 3 procent voor de categorie ziekenhuisingrepen waarvan de prijzen door de overheid zijn vastgelegd.

De vrije prijsvorming, waar toenmalig minister Hoogervorst in 2006 toe besloot, wordt onder andere door het huidige kabinet gezien als effectief instrument om de collectieve zorguitgaven te beteugelen. De forse volumegroei doet het effect van de dalende prijzen echter teniet. Dit klemt des te meer nu minister Schippers (Volksgezondheid) ervoor heeft gekozen het aandeel ingrepen waarvoor ziekenhuizen en zorgverzekeraars vrije tariefsonderhandelingen mogen voeren, uit te breiden van 30 naar 70 procent.

Nader onderzoek naar de vraag waarom ziekenhuizen meer van dergelijke verrichtingen zijn gaan doen, noemen de onderzoekers dan ook essentieel. De vergrijzing en veranderende medische inzichten kunnen daarbij volgens het rapport een rol spelen, maar „opportunistisch gedrag” van ziekenhuizen kan evengoed een verklarende factor zijn.

Behalve met ruimere vrije prijsvorming krijgen ziekenhuizen volgend jaar ook te maken met een nieuw declaratiesysteem. De uitbetaling van rekeningen door zorgverzekeraars aan ziekenhuizen kan daardoor vertraging oplopen, waardoor ziekenhuizen in financiële moeilijkheden kunnen komen, waarschuwde adviesbureau PwC woensdag.

Volgens de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) is voorfinanciering door zorgverzekeraars „onontkoombaar.” Minister Schippers gaat daarover binnenkort met ziekenhuizen en zorgverzekeraars in gesprek. Van een landelijke bevoorschottingsregeling wil zij niet weten. Wel wil ze „in het belang van de patiënt” voorkomen dat een ziekenhuis straks in betalingsmoeilijkheden komt.