Het dreigende bankroet maakt bezuinigingen noodzakelijk. Maar toch zijn er steeds meer Grieken die geloven dat de negatieve gevolgen ervan voor de samenleving uiteindelijk de positieve zullen overschaduwen. Sinds 2010 zijn belastingen verhoogd en pensioenen en overheidssalarissen verlaagd. Het lukte tot dusver echter niet om de schuldenlast van de staat onder controle te krijgen. Het gevolg van de drastische ingrepen is dat veel Grieken voor het eerst van hun leven in extreme armoede dreigen te belanden.

Doctors of the World is een internationale organisatie die via vrijwilligers medische zorg biedt aan daklozen. Zij runt een polikliniek in Perama, een deel van Athene waar de meerderheid van de bevolking afhankelijk is van de bouwsector. Doordat deze is ingestort, raakte 80 procent van de werknemers in de afgelopen twee jaar zijn baan kwijt. Veel gezinnen leven nu in armoede.

Nikitas Kanakis, hoofd van Doctors of the World, stelt dat Athene aan de vooravond van een humanitaire crisis staat. „Van de 40 kinderen die onze kinderarts in de afgelopen twee weken onderzocht heeft, waren er 23 ondervoed”, zegt hij. „Een paar jaar geleden dachten we dat dit land het punt bereikt had waarop voedselgebrek geen prominent sociaal probleem meer was. Maar nu moet er voedsel en kleding ingezameld worden.”

Maaltijden

Ook volgens Giorgos Apostolopoulos, hoofd van het Centrum voor Daklozen in de hoofdstad, is gebrek aan voedsel een groot probleem. Het centrum verschaft maaltijden aan mensen in nood en zag het aantal bezoekers sinds het begin van dit jaar met 30 procent toenemen. „We verstrekken 3000 maaltijden per dag in ons centrum. De Grieks-Orthodoxe Kerk deelt via onze faciliteiten nog eens 3200 maaltijden uit”, vertelt Apostolopoulos.

Opgeteld bij andere voorzieningen worden er in Athene dagelijks zo’n 12.000 maaltijden verstrekt. „We zien een toename van het aantal bezoekers, maar het is moeilijk om te zeggen hoeveel mensen exact problemen hebben. Wie voor het eerst met armoede te maken krijgt, houdt dat meestal zo lang mogelijk geheim”, aldus Apostolopoulos.

Onlangs deed het Centrum voor Daklozen een oproep om pasta en ingeblikte tomatensaus te doneren om voldoende eten op voorraad te hebben. Het centrum kampt met geldgebrek en daardoor dreigt de verstrekking van eten in gevaar te komen. Apostolopoulos: „We hebben grote moeite om het centrum draaiende te houden. De economische en de politieke crisis zetten bestuursstructuren sterk onder druk. We moeten hier elke dag vechten om te overleven.”

Drugs

Een ander probleem is drugsmisbruik, dat op openbare plaatsen, vooral in de buurt van universiteiten, steeds meer voorkomt. De politie negeert het en er wordt door de overheid ook niets aan preventie gedaan. Evvangelos Liapis, arts bij het Centrum voor Ziekte­bestrijding en Preventie, zegt dat de mobiele kliniek van het centrum sinds juni 8000 mensen heeft onderzocht.

„Hoewel we niet over exacte cijfers beschikken, zien we wel een verband tussen de economische neergang en de gezondheid van bepaalde sociale groepen. Daklozen, illegale immigranten en drugsgebruikers in het centrum van Athene worden het hardst getroffen. We constateren een significante toename van seksueel overdraagbare ziekten zoals syfilis en huidinfecties zoals wratten. We doen ook onderzoek naar een mogelijke toename van hepatitis en hiv bij die groepen mensen.”

Liapis denkt dat de gezondheidsproblemen een direct gevolg zijn van het schrappen van sociale programma’s, zoals het verstrekken van naalden aan drugsverslaafden. „Een verslaafde met geldgebrek koopt liever nieuwe drugs in plaats dan een nieuwe injectiespuit.”

Volgens Liapis neemt niet alleen het aantal besmettingen met seksueel overdraagbare ziekten toe. „Het lijkt er ook sterk op dat de straatprostitutie toeneemt en zich verspreidt onder groepen die tot voor kort geen sociale en economische problemen hadden”, zegt hij.