Commentaar: Verdonk en de kleren van de keizer
Het is altijd weer leuk om te lezen, het sprookje van Hans Christian Andersen over de nieuwe kleren van de keizer. Een ijdele en pronkzieke keizer wordt letterlijk te kijk gezet doordat slimme kleermakers hem een kostuum van louter lucht aanmeten. Alle lakeien slaken bewonderende kreten bij het zien van deze buitengewone dracht. Niemand, ook de keizer zelf niet, durft toe te geven dat hij eigenlijk niets ziet van het modieuze kostuum, uit angst dat mensen zullen zeggen dat hij geen smaak heeft en niet bekwaam is tot zijn ambt. Totdat, bij een grootse optocht door de stad, een klein jongetje het onbevangen uitroept: „De keizer heeft geen kleren aan!”
Het is een sprookje dat nieuwe zeggingskracht krijgt voor ieder die terugblikt op de carrière van mevrouw Verdonk, die afgelopen vrijdag de politiek officieel vaarwel zei. Haar ”nikserigheid” verwijten, is geen kwestie van smaak, maar een tamelijk objectieve vaststelling betreffende haar werkwijze. Het is immers algemeen bekend dat zij haar ideeën over de inrichting van ons land niet zozeer ontleende aan haar eigen, door grondig denkwerk verkregen overtuiging, maar dat zij zich wilde laten leiden door de opvattingen van ”het volk”. Burgers mochten op haar website naar hartenlust ideeën droppen, waaruit de politica dan die voorstellen zou overnemen waarvoor voldoende steun zou blijken te bestaan.
Voor deze werkwijze schaamde Verdonk zich niet. Integendeel, zij ging er prat op. Het was voor haar het summum van democratie. Alle andere politici hadden in haar ogen, als puntje bij paaltje kwam, lak aan de mening van de kiezers. Alleen zij nam ze serieus.
Het opmerkelijke is dat zij met deze aanpak aanvankelijk succesvol was. Nog lange tijd na haar aftreden als minister wist zij te profiteren van de ‘keizerlijke’ uitstraling die haar als bewindsvrouw haast automatisch omgaf. Maar toen zij als alleenstaand parlementariër op eigen kracht haar status moest zien vast te houden, prikten steeds meer mensen door haar ‘trotse’ taal heen. Almeer jongetjes gingen roepen dat de keizer geen kleren aanhad. Met als gevolg dat Verdonk anderhalf jaar geleden zelfs haar ene Kamerzetel niet kon vasthouden.
In nog een ander opzicht hadden de politieke opvattingen van mevrouw Verdonk (te) weinig om het lijf. Juist door haar radicale opvatting van het begrip democratie had zij de neiging een wezenlijk bestanddeel van de aloude visie op een volksregering te veronachtzamen, namelijk dat democratie niet slechts betekent dat de helft plus één de doorslag geeft, maar ook dat meerderheden de plicht hebben altijd zo goed mogelijk recht te doen aan de positie van minderheden. Dat Verdonk weinig met déze notie had, bleek onder meer in haar kritische bejegening van artikel 23 van onze Grondwet.
Het is dan ook geen groot verlies dat Verdonk nu van het politieke toneel is verdwenen. Jammer is wel dat er maar weinig kleine jongetjes zijn die niet alleen haar inhoudsloosheid afwijzen, maar tevens de door Verdonk en anderen gehuldigde democratieopvatting; en die verbaasd en verontwaardigd uitroepen: die keizer heeft te weinig kleren aan!
