Commentaar: Ritueel slachten
Het politieke debat over ritueel slachten laaide deze week weer op. De Tweede Kamer stemde net voor de zomervakantie in met het initiatiefwetsvoorstel van de Partij voor de Dieren om onverdoofd ritueel slachten te verbieden. Maar voordat de wet rechtsgeldig is, moet ook de Eerste Kamer ermee instemmen. Dinsdag moeten de fracties schriftelijk hun visie op de wet geven. De mondelinge behandeling en de stemming volgen waarschijnlijk in december.
Dat debat in de Eerste Kamer zou wel eens negatief kunnen uitpakken voor de initiatiefneemster van de wet, PvdD-fractievoorzitter Thieme. De Senaat beoordeelt wetten namelijk heel anders dan de Tweede Kamer. De Eerste Kamer toetst op kwaliteit en let op uitvoerbaarheid. Ook letten de senatoren er scherper op of een wetsvoorstel al dan niet strijdig is met de Grondwet.
Dat de Senaat niet bang is om een ander standpunt in te nemen dan de Tweede Kamer bleek enkele maanden geleden nog tijdens een debat over het elektronisch patiëntendossier. De Tweede Kamer was voor, maar de Senaat verwierp het wetsvoorstel. Kwalitatief was het ondermaats.
De VVD zette deze week de toon voor kritiek op het wetsvoorstel van Thieme. VVD-senator Schaap stelde: „Wij zien vooralsnog niet veel in dit wetsvoorstel, het is slecht onderbouwd en door de amendering in de Tweede Kamer is dat er beslist niet beter op geworden.”
Daarmee heeft de liberaal een belangrijk punt te pakken. Om joden en moslims tegemoet te komen, kwamen de seculiere partijen tijdens de wetsbehandeling in de Tweede Kamer met een amendement om vast te leggen dat onverdoofd ritueel slachten wel mag als voorstanders ervan kunnen aantonen dat een dier niet meer lijdt dan bij verdoofd slachten.
De wijziging is feitelijk niet meer dan een fopspeen, omdat er voor beide standpunten deskundigen te vinden zijn. Dat maakt de wet niet sterker.
Verder is er juridisch bezwaar in te brengen tegen de omkering van de bewijslast. Joden en moslims moeten aantonen dat hun methoden niet slechter zijn. Maar de wetgever zou zelf moeten motiveren waarom onverdoofd ritueel slachten ondeugdelijk is. Die wil er immers van af.
Donderdag hield D66 in Amsterdam een thema-avond over de vrijheid van godsdienst. Daar kwam dit punt ook ter sprake. Zowel zittend GroenLinkssenator Ganzevoort als oud-D66-senator Gelderblom legde daar terecht een kritische vinger bij. Zo kan het amendement dat is bedoeld als tegemoetkoming aan joden en moslims uiteindelijk de nekslag voor het initiatiefwetsvoorstel betekenen. De wet wijzigen kan namelijk niet meer. De Eerste Kamer kan de wet alleen in zijn geheel aanvaarden of verwerpen.
Maar er zijn meerdere fundamentele bezwaren tegen het initiatief aan te voeren. De congressen van PvdA en D66 hebben in meerderheid uitgesproken dat ritueel slachten mogelijk moest blijven. Zij noemden de initiatiefwet voorbarig, onnodig, niet wetenschappelijk gefundeerd en strijdig met de godsdienstvrijheid. Ook dat zijn belangrijke argumenten waaraan de Eerste Kamer niet voorbij kan gaan.
