Minister Donner heeft per 1 oktober in een groot deel van Nederland een hogere maximale huur ingevoerd. In de zogenaamde schaarstegebieden gaat deze met 75 of 125 euro per maand omhoog. Deze maatregel is niet alleen slecht voor huurders en de werking van de huurmarkt, maar ook nog eens onwettig. Daarom heeft de Woonbond samen met de Huurdersvereniging Amsterdam een kort geding tegen de overheid aangespannen.

Voor sociale huurwoningen in Nederland geldt een maximumhuur. De hoogte daarvan is afhankelijk van het aantal punten dat een woning waard is. Daarbij gaat het met name om de oppervlakte van de diverse vertrekken en om de aanwezigheid van voorzieningen. Met de nieuwe maatregel gaat nu ook ‘schaarste’ punten opleveren.

De verhoging geldt alleen voor regio’s met woningnood: regio’s waar het huurniveau al hoog is. Zeer merkwaardig omdat het puntenstelsel ooit is ontwikkeld om huurders juist te beschermen tegen te hoge huren.

De verhoging van de maximumhuren komt voort uit het regeerakkoord. Daarin is afgesproken dat een groot deel van de zittende huurders jaarlijks ‘slechts’ een huurstijging krijgt die gelijk is aan de inflatie. Dat lijkt goed nieuws voor de huurders, maar geldt alleen voor huurders die in hun huidige woning blijven wonen. Ga je verhuizen dan word je in gebieden met een gespannen woningmarkt geconfronteerd met fors hogere huren.

In grote delen van Nederland (met name in Noord-Holland, Utrecht en Noord-Brabant) krijgen woningen er soms zomaar 15 of 25 punten bij in de woningwaardering. Daartegen zijn drie bezwaren. Ten eerste is dat asociaal, omdat de hogere huurprijzen ervoor zorgen dat huren in een groot deel van Nederland onbetaalbaar wordt. Ten tweede is het slecht voor de werking van de huurmarkt. Niemand wil nog verhuizen als je na je verhuizing naar verhouding een veel hogere huur moet gaan betalen. Daarnaast wordt nog eens een groot deel van de sociale huurwoningen geliberaliseerd, omdat er huren voor mogen worden gevraagd die boven de liberalisatiegrens liggen (652 euro). Dat betekent dat er een schaarstehuur voor mag worden gevraagd. Die is voor mensen met een laag of middeninkomen (helemaal) niet meer te betalen.

Voor de zomer hebben er in de Tweede Kamer felle debatten plaatsgevonden over de huurmaatregelen van Donner. De minister wilde eerst voor heel Nederland de maximale huur verhogen. Als gevolg van kritiek uit de Tweede Kamer moest hij echter zijn oorspronkelijke voorstel aanpassen. Hij heeft de huurmaatregel nu toegespitst op een aantal gebieden (140 gemeenten) en koppelt het aantal extra punten aan de WOZ-waarde. Zonder dat de Tweede Kamer zich heeft kunnen buigen over het uiteindelijke voorstel, heeft de minister het nieuwe beleid vervolgens al per 1 oktober ingevoerd.

De Woonbond en de Huurdersvereniging Amsterdam zijn van mening dat Donner dit niet zomaar kan doen zonder andere wetten te wijzigen. De minister heeft dat zelf dit voorjaar ook aangegeven: „Als ik heel letterlijk gebieden aanwijs en een directe koppeling tot stand breng met de WOZ-waarde, zal het kabinet in alle gevallen de wet moeten wijzigen.” Dat geldt voor de wet die de huurprijzen regelt, omdat daar nu een nieuw element ingevoerd wordt. Maar het geldt ook voor de ”Wet waardering onroerende zaken”, omdat de WOZ-waarde een rol gaat spelen in het huurbeleid.

De minister heeft dus een maatregel ingevoerd die strijdig is met de wet. Onwettige maatregelen die ten koste van huurders gaan kunnen we niet accepteren. Daarom rest ons niets anders dan een kort geding aan te spannen. Dat dient op 13 oktober.

Wij verwachten dat de rechter ons gelijk zal geven. Dat zal betekenen dat deze huurmaatregel ingetrokken moet worden. Dat levert het nodige gezichtsverlies op voor de minister. Vervolgens kunnen we bespreken welke maatregelen nodig zijn om de woningmarkt wel beter te laten functioneren. De Woonbond heeft daar goede ideeën over.

De auteur is directeur van de Woonbond.