Woensdag presenteerde de Gereformeerde Hogeschool (GH) te Zwolle een onderzoek naar de rol van het kerkelijk leven in de belevings­wereld van jongeren. Hoewel ik het volledige rapport nog niet ter beschikking heb, wil ik op basis van de ontvangen informatie enkele opvallende lijnen en leerpunten weergeven.

Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat jongeren geen ‘leeghoofden’ zijn, maar in het algemeen gesproken voor inhoud gaan. Inhoud die beleefd wordt en warm en bevindelijk is. Of, zoals een jongere die met mij meedacht bij het schrijven van dit artikel, het verwoordde: „Jongeren zijn niet gek, zij hebben binnen 
no time door of je werkelijk een boodschap hebt of dat het het zoveelste Bijbels getinte verhaaltje wordt.”

Deze vaststelling leert ons om eerlijk met jongeren te spreken over de kernthema’s zonde, wedergeboorte en geloof. De boodschap dat bekering echt nodig is en dat bijvoorbeeld je keuzes rond seksualiteit, muziek en verdere levensstijl er wel degelijk toe doen, is voor hen niet afstotend. Ze willen het juist hebben over die inhoud en zoeken duidelijkheid in een wereld waarin alles op losse schroeven wordt gezet.

Van levensbelang is dat we samen met de jongeren Gods Woord in de gezinnen en gemeenten openen. En zo met elkaar de relevantie daarvan leren verstaan en toepassen. Daarbij is het zaak om de jongeren heel persoonlijk te begeleiden. Laten we uitdrukkelijk rekening houden met (onderwijs)niveaus en leeftijden. Jongerenwerk is maatwerk.

Relatie

Een relatie met jongeren aangaan is geen vak of hobby. Het is evenmin een kwestie van in een spijkerbroek lopen en sportschoenen dragen. Een echte relatie wordt gedreven door intrinsieke betrokkenheid op elkaar. Wat is er mooier en verrijkender dan om in een relatie met jongeren samen vanuit Gods Woord een geschonken geloof te beleven en heel praktische lijnen te trekken naar het leven van 2011?

Het onderzoek onderstreept nog eens dat we met een beetje chips en cola de interesse van de jeugd niet winnen. Wie denkt dat je jongeren kunt bereiken door hen in de watten te leggen met hun eigen muziek, sociale activiteiten en een snel op je eigen persoon en stijl gericht verhaal, zal vroeg of laat stuiten op massaal afhakende jongeren.

Zoek samen naar rustmomenten. De hoofden van onze jongeren zijn zo vol en onrustig. Internet biedt hun zoveel; de amusementsindus­trie draait op volle toeren. Er zijn altijd wel ”vrienden”. Een echte vriend is anders: het is een relatie die dienstbaar is aan het samen zoeken van een begaanbare weg, achter de gekruisigde Christus aan.

Uit het onderzoek komt naar voren dat jongeren openstaan voor een gesprek. De jeugd praat veel en graag. Ze zien uit naar een open sfeer waarin ze positief worden benaderd en echt eerlijk mogen zeggen wat ze denken. Een ontmoeting die echt intiem, echt persoonlijk is. Een ontmoeting van harten.

Afhankelijk

„Zonder Mij kunt gij niets doen.” Aan die woorden moet ik altijd weer denken als het gaat om ons organiseren van allerlei zaken in de kerk. Wat zijn we diep afhankelijk! Jeugdwerk is gemeentewerk, en evenals bijvoorbeeld zendingwerk: werk van de Heilige Geest.

Kerkenraden zijn daarin geestelijke leidslieden. Via de ambten is het van belang om samen met bijvoorbeeld de jongerenorganisaties na te denken over integraal jeugdbeleid, waar pastoraat een onderdeel van is. Dat vraagt maatwerk in de gemeenten.

Mogelijk kan er een eenvoudig leerplan voor de catechese worden gemaakt. En wat de catechese betreft, laten jongeren blijven leren. Goed investeren in het opleiden van catecheten en jeugdwerkers om in de meest basale behoefte te voorzien, is noodzakelijk.

Ik pleit verder voor belijdende gemeenteleden die ingeschakeld worden om voor jongeren een vangnet te vormen. Leden die oog en hart hebben voor alle jongeren. Niet alleen de volgers, maar ook de vragers en afhakers. Spiegelen we als gemeente iets af van de Heere Jezus Christus, Die kwam om het verlorene te zoeken? Gezocht: geen vergadertijgers, maar gemeenteleden die bereid zijn om met hun hele ik de ‘bagger’ van het jeugdwerk in te gaan, biddend en om Jezus wil.

Het rapport maakt ook de rechterflank van de gereformeerde gezindte duidelijk dat integraal jeugdbeleid van belang blijft. Kernwoorden voor dergelijk jeugdwerk zijn, zo blijkt uit het rapport en de praktijk: inhoud, relatie en relevantie.

De auteur is directeur van de christelijke gereformeerde jongerenorganisatie LCJ.