Een reden daarvoor is dat paus Benedictus in 1927 in Duitsland werd geboren als Joseph Aloisius Ratzinger. Een tweede reden voor die grote belangstelling was de vraag wat de paus zou gaan zeggen over de hervormer Maarten Luther.

Gisteren bracht Benedictus XVI een bezoek aan het klooster in Erfurt, waar Luther een aantal jaren als monnik woonde. Dat alleen al duidden waarnemers als een „bijzonder positief gebaar.” Enige nuchterheid zou hierbij niet misplaatst zijn geweest.

Tijdens dit bezoek aan Erfurt hield de rooms kerkvorst een rede die zeker belangrijke en opvallende gedachten bevatte. Expliciet zei de paus dat Luthers vraag naar een genadig God de vraag van elk mens zou moeten zijn. Hij prees de hervormer van Duitsland dat bij hem het geloof in de Heere Jezus Christus centraal stond. Dat voorbeeld zou vandaag de dag iedereen moeten volgen.

Terecht stelde gisteren een commentator dat tot nog toe geen enkele paus zich zo positief over Maarten Luther heeft uitgelaten. Toegegeven, geen enkele roomse kerkleider uit de 20e eeuw had hem nog een „vermaledijde ketter” genoemd zoals dat in de 16e eeuw nog wel gebeurde. Maar tot op heden heeft ook geen enkele paus de moed gehad om de monnik uit Wittenberg als voorbeeld te stellen voor het geestelijk leven van kerkmensen. Dat paus Benedictus XVI dat gisteren wel deed, is zeker opvallend.

Elke protestant zal het hartelijk eens zijn met de opmerking van de paus dat Luthers vraag naar genade de persoonlijke vraag van ieder mens moet zijn. Het is beslist opmerkelijk dat Benedictus XVI deze uitspraak heeft gedaan.

De uitspraak van de paus, gisteren in Erfurt, tekent twee dingen. In de eerste plaats maakt hij duidelijk dat er in theologisch opzicht wel wat aan het veranderen is binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Met name de huidige paus heeft in verschillende publicaties dingen gezegd over de leer van het heil, die elke rechtgeaarde protestant over wil nemen.

Het tweede is dat de paus gisteren meer waardering voor de hervormer van Wittenberg heeft laten blijken dan de vele pausen die voor hem geweest zijn. De rede in Erfurt kan worden uitgelegd als een herwaardering van Luther.

Ondanks de positieve woorden van Benedictus XVI blijven er toch veel vragen. De herwaardering van Luther is nog geen eerherstel. Er was gisteren geen sprake van het opheffen van de banvloek die een van Benedictus’ voorgangers heeft uitgesproken over Luther. De uitspraken van het Concilie van Trente waarmee de vloek over protestanten is uitgesproken staan nog steeds recht overeind. Wanneer Rome werkelijk toenadering wil tot de Reformatie zullen die vloekwoorden echt van tafel moeten. Niet omdat protestanten zo teergevoelig en snel gekwetst zouden zijn, maar omdat het gaat om het hart van het Evangelie.