Dat is de belangrijkste uitkomst van het rapport ”Van mega naar beter”, dat vrijdagochtend is gepresenteerd aan staatssecretaris Bleker van Landbouw. Het rapport is een weerslag van de in de zomermaanden gehouden maatschappelijke dialoog over de schaalgrootte en toekomst van de veehouderij in Nederland.

Uit de dialoog –die bestond uit een internetdialoog, zes burgerpanels en een tweedaagse conferentie van experts– blijkt dat de deelnemers verdere schaalvergroting van megastallen geen optie vinden. Het moet anders, is de rode draad in de uitkomsten van de verschillende vormen van de dialoog.

Een ruime meerderheid van de bijna 2000 deelnemers aan de internetdialoog heeft zich uitgesproken voor de zorgzame veehouderij: een scenario waarbij kleinschaligheid en duurzaamheid leidraad zijn voor de boer. Tegenstanders noemen dit beeld het failliet van de sector, die alleen gebaat zou zijn bij schaalvergroting om te kunnen overleven.

Uit de tweedaagse bijeenkomst van vertegenwoordigers van maatschappelijke verenigingen is naar voren gekomen dat het vijf voor twaalf is voor de veehouderij. Veel bedrijven worstelen met de toepassing van milieu­regels, hoge financieringslasten en opvolgingsproblematiek.

De zorgen over de veehouderij zijn groot, is de reactie van deelnemers van de dialoog. Zo is de vraag gesteld of de veehouderij nog wel in evenwicht is met het absorptievermogen van natuur en milieu. Ook zijn er zorgen geuit over het dierenwelzijn en het grootschalige gebruik van anti­biotica in de sector.

De maatschappelijke dialoog volgt op een publieksonderzoek over hetzelfde onderwerp dat in mei gepresenteerd werd. Uit dat onderzoek bleek dat 49 procent van de burgers in meerdere of mindere mate moeite heeft met megastallen, tegenover 42 procent die weinig of geen bezwaren kent tegen schaalvergroting.

Eerder deze week uitte het weten­schappelijk bureau van de Partij voor de Dieren scherpe kritiek op de opzet van de maatschappelijke dialoog. Volgens het bureau zou het overgrote deel van de Nederlanders niet bekend zijn met de dialoog. Bovendien zou slechts een klein deel van de burgers, 16 procent, de mening zijn toegedaan dat Bleker de opvattingen van de burger mee zal nemen in zijn beleidsvisie op de toekomst van de veehouderij.