De AEX-index sloot 4,4 procent lager op 263,44 punten. Dat is de laagste slotstand sinds juli 2009. De MidKap-index van middelgrote fondsen verloor 4,9 procent en eindigde op 444,34 punten. De graadmeters in Frankfurt, Londen en Parijs leverden tussen 4,7 en 5,3 procent in.

De beurshandel begon de dag al in mineur. Dat kwam doordat de Federal Reserve woensdagavond waarschuwde dat de Amerikaanse economie in de komende kwartalen maar mondjesmaat zal aantrekken. Daarnaast was er teleurstelling over de stimulerende maatregelen die de Fed aankondigde. De centrale bank gaat voor 400 miljard dollar langlopende leningen opkopen en verkoopt tegelijkertijd voor een vergelijkbaar bedrag kortlopende leningen. Per saldo wordt er dus geen extra geld in de economie gepompt, terwijl daar wel op gehoopt werd.

Tegen het einde van de ochtend werd bekendgemaakt dat de bedrijvigheid in zowel de dienstensector als de industrie in de eurozone in september is afgenomen. Voor de dienstensector was het de eerste krimp in twee jaar.

De aandelenbeurzen in New York wisten donderdag de verliezen in het laatste half uur met ruim 1 procentpunt terug te dringen. Desondanks sloten de graadmeters met forse verliezen vanwege de angst onder beleggers voor een nieuwe mondiale recessie.

De Dow-Jonesindex verloor 3,5 procent tot 10.733,83 punten, terwijl de index een half uur eerder nog 4,7 procent lager stond. De Dow tikte tussentijds 10.597 punten aan, de laagste stand in een jaar. De breder georiënteerde S&P 500-index leverde 3,2 procent in tot 1129,56 punten en de technologiebeurs Nasdaq daalde 3,3 procent tot 2455,67 punten.

In China nam de industriële productie in september af. De door de bank HSBC opgestelde index die de bedrijvigheid in de sector meet kwam uit op 49,4. Dat is een fractie boven de stand van 49,3 in juli, toen het laagste niveau in 28 maanden.

Banken en verzekeraars werden het meest afgestraft op de beurzen, gevolgd door grondstofgerelateerde bedrijven. Diverse marktpartijen spraken van een op handen zijnde nieuwe bankencrisis. Gevreesd wordt dat de sector onvoldoende reserves heeft om de klappen van de schuldencrisis op te vangen.

ING verloor 9,6 procent, verzekeraar Aegon leverde bijna 8 procent in. Branchegenoten als Barclays, BNP Paribas, Commerzbank en Société Générale werden op de beurs tussen 6 en 10 procent minder waard.

Staalconcern ArcelorMittal, dat zeer gevoelig is voor conjuncturele schommelingen, moest een verlies van bijna 9 procent incasseren. Roestvrijstaalfabrikant Aperam daalde bijna 7 procent. TNT Express (min 9,1 procent) werd geraakt door een winstwaarschuwing van de Amerikaanse concurrent FedEx.

De sombere berichten leidden tot een flinke waardedaling van de euro, van 1,3730 bij het slot van de Europese beurzen op woensdag naar 1,3440 op donderdag.