De lange sliertige waterplant is in de jaren 30 van de vorige eeuw grotendeels verdwenen en nooit massaal teruggekeerd, aldus de Waddenvereniging. Op drie locaties aan de randen van de Waddenzee worden de komende tijd zeegrasvelden aangelegd.

De Waddenvereniging en Rijkswaterstaat voeren gisteren de zee op. De zaaddragende stengels in zakken en netten werden op de wadplaten verankerd. Deze methode is in de Verenigde Staten ontwikkeld. „De zaden vallen eruit en worden door de getijden en de stroming over een groter oppervlak verspreid”, zei Wouter van der Heij, projectleider klimaat van de Waddenvereniging.

Rijkswaterstaat en de Waddenvereniging zijn begonnen onder de kust van Schiermonnikoog. Ze verspreiden het gewas over een gebied van 1 hectare. Daarna volgen de andere twee proeflocaties, het Uithuizerwad aan de Groningse kust en Balgzand bij Den Helder.

Zeegras is in Nederland een beschermde soort. Begin 20e eeuw was er in de Waddenzee en in de toenmalige Zuiderzee nog sprake van duizenden hectares zeegrasveld, nu hooguit 150.

De plant bleek destijds van groot economisch belang. Veel inwoners van Wieringen, Texel, Terschelling, Urk, Schokland en Elburg verdienden hun brood met het oogsten en verwerken van wier. Het werd onder meer gebruikt als bouwmateriaal voor dijken en als vulling in matrassen en kussens. De afsluiting van de Zuiderzee en vooral een schimmelziekte zorgden ervoor dat zeegras in de jaren 30 van de vorige eeuw grotendeels uit de Waddenzee verdween, ook in het Duitse en het Deense deel.

Alleen in de monding van de Eems is nog een kleine hoeveelheid zeegras aanwezig. Dit in tegenstelling tot het Duitse en het Deense deel van de Waddenzee, waar inmiddels wel aanzienlijke zeegrasvelden te vinden zijn. In het Nederlandse deel van de Waddenzee zijn de zeegrasvelden nooit massaal teruggekeerd. „Waarschijnlijk door het troebele water als gevolg van vervuiling en de intensieve visserij”, aldus Van der Heij.

Zeegras is een belangrijke graadmeter voor de ecologische toestand van getijdengebieden. Op en in de plant leven organismen die als voedsel dienen voor vogels en vissen. Daarnaast biedt het wier vissen bescherming. „Het heeft een belangrijke functie in de kinderkamer van de Waddenzee.”

Ook staat zeegras bekend als biobouwer. „Het gewas kan dienen als wapen in de strijd tegen de stijging van de zeespiegel”, meent de projectleider. „Zeegrasvelden zijn slibvangers. De wadplaten die de kust beschermen, zullen sneller groeien en dus bijdragen aan de veiligheid. Ze vormen een natuurlijke buffer tegen het stijgende water.”

De circa 180 kilo aan stengels die de organisaties nu verspreiden komen van het Duitse Waddeneiland Sylt, waar het zeegras zich de laatste jaren wel heeft hersteld. „Dat gebruiken we als donorkamer”, zei Van der Heij.

Met een vijfjarig monitoringsprogramma wordt het experiment gevolgd en nagegaan of de omstandigheden in de Nederlandse Waddenzee voldoende herteld zijn.