Dibi sneed hiermee een uiterst precair onderwerp aan. Want iedereen die sinds de Tweede Wereldoorlog nog wel eens op straat is geweest, beseft dat GroenLinks, gesteund door andere oppositiefracties, het debat óók wil leiden in de richting van de vraag: Is de polariserende taal van de PVV wellicht mede de oorzaak van de dramatische gebeurtenissen op Utoya?

En dat is een uiterst gevoelige en lastige vraag, zeker voor de politieke partij die hiervan het onderwerp is. Eigenlijk is voor de PVV alleen al het stéllen van de vraag een grove onbeschaamdheid en een schandelijke insinuatie. Vandaar dat deze partij, bij monde van het Kamerlid Van Klaveren, gisteren gauw klaar was met het verzoek: een bijzonder slecht voorstel, waar de PVV mordicus tegen is. Zozeer tegen dat deze fractie, mocht het debat toch gehouden gaan worden, daarbij geheel absent zal zijn.

Dat dit tafereel zich gaat voordoen, is vooralsnog niet aannemelijk. Ook VVD, CDA en SGP verklaarden zich tegen het houden van een dergelijk debat. Volgens CDA-woordvoerster Sterk zijn het met name de binnenkort te houden algemene beschouwingen die zich bij uitstek lenen voor brede bespiegelingen over het maatschappelijk klimaat. En SGP-leider Van der Staaij merkte op dat een debat zoals door Dibi voorgesteld al snel óf te breed wordt en dus nergens meer over gaat, óf te smal, namelijk wanneer het alléén over het drama in Noorwegen zou gaan.

Zo eindigde gisteren de procedurele schermutseling in de conclusie dat het kabinet eerst maar eens een brief moet schrijven over hoe het tegen de zaken aankijkt. Daarna kan een fractie als GroenLinks altijd nog een zogeheten dertigledendebat over die brief aanvragen.

Het zou echter goed kunnen dat de kwestie hiermee verzandt. En dat is misschien maar goed ook. Niet dat er in samenleving en politiek niet nagedacht moet worden over de vraag in hoeverre rechtse, populistische polarisatie bijdraagt aan een minder gezond maatschappelijk klimaat. Dat is een heel relevante vraag. Maar het is zeer twijfelachtig of een groot politiek debat over deze complexe materie ook maar één zinvolle conclusie zal opleveren.

Dat zal in elk geval niet gebeuren als het debat gestart wordt met als directe aanleiding het Noorse drama. Want er mag dan wellicht enig, enig verband bestaan tussen het gebeuren op Utoya en het optreden van Wilders, het lijntje tussen die beide zaken is uiterst dun. Of willen we de vele andere personen op wie de zieke geest Breivik zich beroept (Churchill, de paus etc.) ook verantwoordelijk maken voor zijn daden? En willen we dan ook de sociaaldemocratie op het matje roepen voor de wandaden van de Rote Armee Fraktion?