Werkdruk wordt vooral ervaren als er weinig tijd is om het gevraagde werk op tijd en goed af te hebben en als een werknemer over onvoldoende mogelijkheden beschikt om dat probleem op te lossen. Dit veroorzaakt spanning.

Een beetje spanning is niet erg. Veel werknemers presteren er beter door. Gezonde spanning maakt dat je uitgedaagd wordt, jezelf ontwikkelt en je mogelijkheden vergroot. Te veel en te vaak hoge werkdruk veroorzaakt echter werkstress. Dat gaat ten koste van werkplezier, effectiviteit en ten slotte ook van gezondheid.

De werknemer in kwestie krijgt niet voldoende rust om te herstellen, raakt oververmoeid en wordt vatbaarder voor ziektes. Niet alleen werkdruk veroorzaakt werkstress. Andere factoren, zoals sociale steun, de variatie in het werk, de mate van vrijheid bij het uitvoeren van het werk, de beloning en de werkzekerheid, spelen daarbij ook een rol.

Drie op de tien Nederlandse werknemers vinden dat de werkdruk is toegenomen. Ze hebben minder tijd voor hobby’s, gezin en vrienden. Dat blijkt uit onderzoek van de Hogeschool van Arnhem 
en Nijmegen (HAN) onder 1790 Nederlanders. Het onderzoek werd eerder deze zomer gepresenteerd. Van de ondervraagden vindt 28 procent dat ze steeds harder moeten werken om hetzelfde te bereiken.

Ruim een derde deel van het ziekteverzuim in Nederland wordt veroorzaakt door werkdruk en werkstress. Ook de werkgever heeft er dus belang bij dat werknemers met plezier hun werk kunnen doen. Wacht niet totdat je thuis komt te zitten met een burn-out, maar kaart het op tijd aan bij een leidinggevende. Hij of zij is uiteindelijk verantwoordelijk voor een gezonde organisatie van het werk.

Ga, voordat je in gesprek gaat, na wat de oorzaak is van werkstress. Behalve werkdruk kan ook slecht leidinggeven of een slechte verhouding met collega’s werkstress veroorzaken. Kijk eens om je heen of er collega’s zijn die eveneens te maken hebben met een te hoge werkdruk. Misschien is het een optie om gezamenlijk aan de bel te trekken.

Een goede gelegenheid om het gesprek met een leidinggevende aan te gaan is het functioneringsgesprek. In een functioneringsgesprek kun je aangeven wat je nodig hebt om goed te functioneren, wat je vindt van je leidinggevende en hoe de samenwerking met je collega’s verloopt. Op die manier kun je samen met je leidinggevende proberen het plezier in je werk te herstellen.

Een paar tips ter ondersteuning:

Bereid je goed voor op een gesprek. Wat wil je vertellen? Wat wil je bereiken? Zijn je argumenten redelijk?

Vertel de bedoeling van het onderhoud. En stel vast of er voldoende tijd is voor het gesprek.

Blijf rustig. Maak niet te snel verwijten en focus op de oorzaken van de werkdruk. Houd het bij jezelf en zoek samen naar oplossingen.

Luister, vat samen en vraag door. Laat zien dat je aandacht hebt voor je gesprekspartner.

Benoem emoties, maar voorkom dat het probleem bij jou komt te liggen in plaats van bij de werkdruk.

Rond het gesprek af. Geef aan wat je van het gesprek vond en stel vast welke oplossingen er zijn besproken. Maak concreet hoe er vervolg aan wordt gegeven (wie, wat, wanneer).

De auteur is communicatiemedewerker bij vakbond christennetwerk|gmv. Reageren aan scribent? socialezaken@ refdag.nl