De Nederlandse uitvaartbranche is al jaren niet meer vies van commerciële overwegingen. De branche timmerde al aan de weg met de persoonlijke en op de smaak van het individu afgestemde uitvaart. Daarbij is het mogelijk om bijvoorbeeld liederen van André Hazes bij de rouwplechtigheid ten gehore te laten brengen of de grafkist van een dierbare achter je eigen auto naar het kerkhof te vervoeren in een ”rouwcaravan” – kiezen voor de ”uitvaartbus” of de ”rouwboot” kan ook. Wie dat wil, kan in een beschilderde kist, een designkist of een bij leven zelf in elkaar getimmerde doe-het-zelfkist met IKEA-handleiding aan de aarde toe vertrouwd worden, terwijl ondertussen het afscheid geheel in geluid en beeld –met uitvaartfotograaf en al– wordt vastgelegd

En nu is er een nieuw, groen gat in de markt ontdekt: de eco-uitvaart. Na bijvoorbeeld de supermarkten, de auto-industrie en de bouwsector biedt ook de uitvaartbranche nu een ecologisch product, namelijk het als milieuvriendelijk aangeprezen ”resomeren”. Hierbij wordt het lichaam ontbonden in een waterige loogoplossing bij een temperatuur van 180 graden en onder hoge druk. Dat laatste om te voorkomen dat de oplossing gaat koken.

Wet aanpassen

Het enige wat de vooruitstrevende Nederlander nog even moet doen voordat hij, heel trendy, zijn geëuthanaseerde moeder kan ”resomeren”, is de Wet op de lijkbezorging aanpassen. Die staat deze vorm van lijkbezorging namelijk nog niet toe. Uitvaartonderneming Yarden, die dit alternatief voor begraven en cremeren volgend jaar in ons land wil introduceren, heeft inmiddels –een en al oor voor de milieuvriendelijke klant– een verzoek tot wetswijziging ingediend.

Persoonlijk zou ik, mocht de mogelijkheid tot lijkoplossing tot de wettelijk toegestane uitvaartopties gaan behoren, er niet zo gauw voor kiezen. Mijn eerste associatie was namelijk die met de Siciliaanse maffia, die ook dergelijke praktijken toepast wanneer hij er zeker van wil zijn dat een door hem vermoorde persoon zonder enig spoor verdwijnt. Men lost die dan op in een bad vol zuur en laat hem na enige tijd door het afvoerputje verdwijnen. Het resomeren is gebaseerd op een in scheikundig opzicht weliswaar wat ander procedé, maar komt praktisch op hetzelfde neer.

Eufemisme

Dan de term zelf, die in de Nederlandse uitvaartwereld, voor zover ik heb kunnen nagaan, niemand weet te verklaren. Volgens een Vlaamse website zou ”resomeren” een Grieks woord zijn dat „de wedergeboorte van het menselijk lichaam” betekent. Nu is ”soma” inderdaad Grieks voor ”lichaam” en ”re” een Latijns voorvoegsel dat ”opnieuw” betekent, en zou men ”resomeren” dus kunnen vertalen als ”herbelichamen”, een begrip dat echter het volstrekte tegendeel vormt van wat er werkelijk tijdens het resomeringsproces gebeurt. Mij lijkt het realistischer om dit hypereufemisme te wijzigen in ”desomeren” (of liever nog: ”desomateren”), ontlichamen.

En wat betreft die claim van milieuvriendelijkheid, in vergelijkend milieuonderzoek van de TU Delft in 2005 kwamen begraven, cremeren en resomeren als even milieubelastend uit de bus. Yarden schermt nu met de uitkomsten van een recent onderzoek van TNO in opdracht van de uitvaaronderneming. Resomeren onderscheidt zich volgens TNO in milieuopzicht positief. Die uitkomst roept bij mij echter vooral vragen op over de onafhankelijkheid van TNO , dat hiermee immers een rapport uitbrengt dat zijn opdrachtgever wel erg goed uitkomt.

Piëteit

Geen enkele reden dus om deze maffiapraktijken te legaliseren. Laten we niet meegaan in het overboord zetten van elke vorm van piëteit tegenover de doden door met marktdenken besmette uitvaartondernemers. Dierbaren spoel je na hun dood niet door de gootsteen als de bruine drab die het vloeibare eindproduct schijnt te zijn van het procedé, waarover de propaganda van de lijkbezorgingsbranche overigens, heel toepasselijk, zwijgt als het graf.

De auteur is freelancepublicist.