Eringa heeft de zaak gewonnen vanwege het eenvoudige feit dat ze een contract had voor vijf jaar dat uitgediend dient te worden. De rechter heeft geen principiële uitspraak gedaan over de vraag of trouwambtenaren gewetensbezwaren mogen hebben.

De gemeente Leeuwarden gaat niet in beroep tegen de uitspraak omdat bij dit beroep geen principiële uitspraak is te verwachten. Wethouder Waanders zei dinsdag dat mevrouw Eringa „op heel korte termijn” weer zal worden aangesteld als ambtenaar van de burgerlijke stand.

Het contract van Eringa werd niet verlengd omdat zij op grond van godsdienstige overtuiging weigert homohuwelijken te sluiten. De gemeente Leeuwarden vindt dat alle trouwambtenaren alle huwelijken moeten sluiten. Toen Eringa te kennen had gegeven geen homohuwelijken te willen sluiten, besloot de gemeente haar te herbenoemen tot 1 september 2001, in plaats van tot 1 januari 2005. Die periode was gekozen omdat zij toen nog afspraken had gemaakt voor het voltrekken van huwelijken.

Eringa diende een klacht in bij de Commissie Gelijke Behandeling en bij de gemeentelijke commissie bezwaarschriften. Ze vond dat het gemeentebestuur haar had gediscrimineerd op grond van godsdienst. Beide commissies stelden haar in het gelijk. De gemeente had voor Eringa een uitzondering kunnen maken omdat er genoeg ambtenaren zijn die wel homohuwelijken sluiten.

Het college legde beide -niet-bindende- uitspraken naast zich neer en hield vast aan zijn standpunt en eerder uitgezette beleidslijn. Mr. S. Voogt, de advocaat van Eringa, stapte vorige maand naar de rechter om het besluit van de gemeente aan te vechten. Deze zaak diende op 15 mei.

Voogt haalde artikel 6 van de Grondwet aan, dat spreekt over het vrij belijden van een godsdienst. Daaronder wordt ook verstaan „het in het maatschappelijk verkeer zich naar zijn geloof gedragen.” In zijn uitspraak gaat de rechter puur in op de formele benoemingsprocedure.

De rechter stelt dat mevrouw Eringa er „onder de gegeven omstandigheden op mocht vertrouwen dat haar benoeming was verlengd tot 1 januari 2005.” De gemeente had geen gegronde reden om het contract niet met vijf jaar te verlengen. Nu dat toch is gebeurd, kan het besluit de rechterlijke toets niet doorstaan. De rechter acht het daarom niet nodig om in te gaan op de vraag of een trouwambtenaar een beroep mag doen op gewetensbezwaren.

Het college gaat niet in beroep tegen de uitspraak van de rechter. De belangrijkste reden hiervoor is dat de uitspraak puur betrekking heeft op de procedure. „Het ging het college om een principiële uitspraak. Die heeft de rechter niet gedaan. Als we in hoger beroep gaan, komen de gewetensbezwaren nog niet aan de orde”, aldus wethouder Waanders dinsdag. In theorie kan het gebeuren dat een homopaar Eringa vraagt als trouwambtenaar. „We gaan bekijken hoe we dat op een correcte manier kunnen voorkomen. Het moet voor mensen duidelijk zijn dat mevrouw Eringa geen homohuwelijken voltrekt”, aldus Waanders.

Wat de consequenties van de uitspraak zijn voor eventueel nieuw aan te stellen trouwambtenaren is nog niet duidelijk. Waanders stelde dat het bestaande beleid van de gemeente „op geen enkele wijze ter discussie is gesteld.”

De RMU reageert verheugd op de uitspraak. „Prachtig voor mevrouw Eringa, die een paar jaar in een lastige positie verkeerde”, aldus RMU-directeur P. Schalk. „Voor ons is het een opsteker. Als je dit soort zaken niet kunt meemaken en je principieel verzet, dan mag dat van de rechter.”