Het vertrouwen van de industrie is gedaald tot het laagste niveau sinds het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in 1985 de stemmingsindicator voor producenten heeft geïntroduceerd. Vanmorgen maakte het CBS bekend dat het vertrouwen in juni snel achteruit holde. In mei kwam het producentenvertrouwen nog uit op het laagste niveau sinds de dip van 1992 en 1993. Het vertrouwen in de industrie is een indicatie voor de stand van de Nederlandse economie.

De voortdurende daling is onder andere te wijten aan de sombere verwachting die ondernemers hebben voor de markt voor consumptiegoederen. In deze sector loopt het aantal orders terug.

Ondernemers in de industrie verwachten voor de periode van juni tot en met augustus een algehele lichte daling van hun productie. In mei dachten zij dat de productie voor de komende maanden zou stagneren, terwijl ze in april nog een stijging voorzagen. Ook het oordeel van de ondernemers over hun orderpositie en voorraden is licht verslechterd in juni.

De bedrijven in de industrie verwachten dat ze verder zullen snijden in hun personeelsbestand. Dit is al sinds augustus 2001 het geval. Vorig maanden verwachtte meer dan een op de vijf ondernemers een afname van het personeel in de periode juni tot en met augustus.

Consumenten waren in juni nog iets minder bereid tot aankopen dan in de voorgaande maand. Ze vrezen namelijk dat hun financiële situatie de komende twaalf maanden verslechtert.

Sinds 1985 was de koopbereidheid niet zo laag. De index kwam uit op -23 tegen -21 in de vorige maand, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. Bijna niemand vindt dit een gunstige tijd voor grote aankopen.

Consumenten blijken hun plannen om minder te kopen doorgaans met een zekere vertraging uit te voeren. „Uit analyses blijkt dat een lagere koopbereidheid binnen circa negen maanden leidt tot lagere aankopen”, stelt onderzoeker G. Buiten van het CBS.

Mensen kopen vooral minder producten die ze als luxe ervaren. „Bijvoorbeeld bij woninginrichting en de horeca zagen we daardoor vorig jaar al afnemende bestedingen. Sindsdien is de koopbereidheid sluipend verder gedaald.”

Wel zijn de consumenten geleidelijk iets positiever geworden over de algemene economie, ondanks de berichten dat Nederland in een recessie is geduikeld. Iets meer Nederlanders verwachten dat de economie de komende twaalf maanden aantrekt: de index staat nu op -57 tegen -58 in de vorige maand.

Sinds het dieptepunt in maart is deze indicator gestegen met acht punten. „Mensen zien dat de aandelenbeurs de laatste maanden iets is opgekrabbeld. Bovendien is de oorlog in Irak vrij snel afgelopen”, geeft CBS-onderzoeker Buiten als mogelijke verklaringen.

Beide factoren bepalen samen het consumentenvertrouwen. Dat is in juni per saldo vrijwel onveranderd laag gebleven ten opzichte van de voorgaande maand. Deze index daalde een punt tot -36. Dat is nog steeds in de buurt van het absolute dieptepunt van -38 in maart.

Het CBS meet het vertrouwen en wantrouwen van consumenten maandelijks door een enquête onder ongeveer 1000 huishoudens. De geïnterviewden kunnen zeggen dat het beter of slechter gaat of dat de situatie gelijk blijft. Het CBS berekent de indicatoren door het percentage optimisten te verminderen met het percentage pessimisten.