Linkse politieke partijen als D66, PvdA en GroenLinks veroordeelden PVV-leider Wilders deze en vorige week om het hardst om zijn vermeende rol in het scheppen van een klimaat waarin de Noor Breivik tot zijn gruwelijke aanslagen kon komen. D66 en GroenLinks riepen premier Rutte woensdag op zich daarover ook uit te spreken. Die weigerde dat echter.

De beschuldigende vinger uitsteken naar een ander is makkelijk. Maar de meeste mensen weten al uit hun kindertijd dat als je met één vinger naar een ander wijst, er vier naar jezelf wijzen. Dat geldt in dit geval ook de linkse partijen.

Ze verwijten Wilders min of meer medeverantwoordelijk te zijn voor de dood van 77 mensen bij de aanslagen in Noorwegen. Daar een debat over voeren, is echter „inhoudelijk tamelijk onzinnig en gedoemd te mislukken”, aldus emeritus hoogleraar geschiedfilosofie Frank Ankersmit gisteren in dagblad Trouw.

De behoefte om een debat over de kwestie-Breivik te voeren, komt volgens hem indirect voort uit onuitroeibaar geloof in de maakbaarheid van de samenleving. We willen allemaal een goed geordende samenleving vol gelukkige mensen. Vindt er iets plaats dat die wens dwarsboomt, dan gaan we op zoek naar de oorzaak daarvan.

Die oorzaak, in het geval van de aanslagen in Noorwegen zouden dat dan de uitspraken van Wilders zijn, moet worden weggenomen om nog meer ellende te voorkomen. Met andere woorden: Wilders moet voortaan zijn mond houden over de islam. Maar zo werkt het natuurlijk niet, aldus Ankersmit. De enige zinnige vraag die moet worden beantwoord, is volgens hem hoe we mensen als Breivik eerder in het oog krijgen.

Terecht. Ook al zegt Wilders regelmatig onverstandige dingen, dat mag geen reden zijn om de discussie over de islam tot taboe te verklaren.

Maar terughoudendheid in het spreken is altijd verstandig. De wijste politicus die ooit op aarde heeft geleefd, de Joodse koning Salomo, schrijft dat „in de veelheid der woorden de overtreding niet ontbreekt.” En, voegt hij er aan toe: „Maar die zijn lippen weerhoudt, is kloek verstandig.”

De linkse maakbaarheidsdenkers mogen, als gezegd, zelf ook wel eens in de spiegel kijken. Toen Pim Fortuyn vermoord werd door Volkert van der G. werd links daarvoor verantwoordelijk gesteld, maar dat is geen vrijbrief om alle linkse milieuactivisten tot potentiële moordenaars te verklaren.

Als er al sprake is dan een directe verantwoordelijkheid, dan zou dat nog eerder gelden bij, om maar iets te noemen, de abortuswet. D66 bijvoorbeeld gaat er prat op dat het mede aan haar te danken is dat die tot stand is gekomen, waardoor nu in Nederland dagelijks bijna honderd kinderen sterven in de moederschoot.

Laat links dus oppassen met grote woorden en het aanwijzen van schuldigen, voor het zelf het verwijt krijgt boter op het hoofd te hebben.