Marokkaanse monarchie nog niet uit brand
CASABLANCA – Marokkaanse activisten zijn nog altijd niet tevreden na de wijziging van de grondwet en tal van economische hervormingen. Velen onder hen geloven dat het Marokkaanse koningshuis de Arabische lente niet zal overleven.
De nieuwe Marokkaanse grondwet werd op 1 juli per referendum goedgekeurd. Door de nieuwe grondwet werd de macht van de koning aan banden gelegd.
Een deel van die bevoegdheden worden overgeheveld naar de president, die gekozen zal worden uit de partij met de meeste stemmen. Het wetgevende werk wordt de exclusieve bevoegdheid van het parlement en de president krijgt de autoriteit om ambtenaren te benoemen en te ontslaan. Benoemingen in het leger blijven wel de bevoegdheid van de koning.
Ook al is de nieuwe grondwet verregaand, toch heeft de koning aan enkele sleutelbevoegdheden vastgehouden. Hij heeft nog steeds de macht om het parlement te ontbinden en ministers te ontslaan. Maar hij heeft niet de macht om de president van de regering te ontslaan.
De nieuwe grondwet wordt met gemengde gevoelens onthaald. „Onze revolutie gaat door”, zegt Hamza Mahfud, een van de leiders van de beweging van 20 februari. „Het volk zal beslissen over het lot van het regime.” De beweging –die nog elke zondag demonstreert– eist een volledige parlementaire monarchie. „De nieuwe grondwet is een kunstgreep om de roep van het volk om democratie, vrijheid en waardigheid te omzeilen”, aldus Mahfud.
Deskundigen denken er trouwens anders over. Volgens Driss Lagrini, hoogleraar politieke wetenschappen in Marrakech, heeft de nieuwe grondwet wel degelijk „publieke en individuele vrijheden versterkt.”
De Arabische lente is in Marokko veel rustiger verlopen dan in andere Arabische landen. Toen de protesten in februari uitbraken, reageerde het regime aanvankelijk zeer tolerant. De camera’s van de publieke zenders werden op de betogers gericht. Ook werden er uitzendingen gemaakt waarin activisten hun eisen kenbaar konden maken. Maar de tolerantie duurde niet lang. Op 13 maart beëindigde de politie een betoging en raakten enkele honderden activisten gewond. Eind mei waren er opnieuw gewelddadige incidenten tussen betogers en politie. Eén demonstrant werd gedood. Voorlopig zal de koning zijn tegenstanders nog niet kunnen overtuigen.