Omdat alle bewindslieden onderling hebben afgesproken om voor het debat over de regeringsverklaring in het geheel geen interviews te geven, is op het ministerie van Financiën „een wachtlijst” ontstaan, zoals Zalm het zelf onder woorden brengt. Meteen al op zondag begint hij een einde te maken aan dat probleem. In Amsterdam vervoegt de VVD-leider zich bij de studio van Buitenhof, het wekelijkse politieke televisieprogramma van de NPS.

Het wordt een beetje een vlak verhaal, het interview met presentator Rob Trip, maar dat was eigenlijk al wel ingecalculeerd. Zalms relatie met de buis is nu eenmaal niet spetterend, en gelukkig is er ook nog zoiets als de geschreven pers. Die komt op dinsdag aan de beurt, in de vorm van de Volkskrant, het Financieele Dagblad en de Telegraaf. Het worden aardige, beleidsmatige interviews, waarvan Zalm de resultaten met tevredenheid leest.

Vooral in het Volkskrant-interview slaat de vice-premier een politiek gevoelig piketpaaltje. Demonstreren tegen het harde economische saneringsbeleid van het tweede kabinet-Balkenende heeft geen zin, voorspelt hij. Zijn werkkamer op het ministerie ziet uit over het bekende Haagse Malieveld, dat door de Socialistische Partij al is ingezaaid voor duizenden betogers. De verpersoonlijking van het gewraakte beleid lacht erom: „Ik zal kijken en zwaaien.”

En passent lanceert Zalm in de diverse interviews zijn eerste ministeriële voornemens. Minder regels met betrekking tot de auto van de zaak, luidt de eerste, privé-kilometers hoeven tot het grote geluk van veel bedrijven niet meer precies te worden bijgehouden. Het tweede voorstel is meteen een bezuinigingsmaatregel: de papieren belastingaangifte gaat verdwijnen, voor bedrijven zelfs al binnen twee jaar. Alles moet dus elektronisch.

In zijn vierde werkweek maakt Zalm ook weer zijn opwachting bij de vaste commissie voor financiën van de Tweede Kamer. Allereerst mag hij op dinsdag aan de hand van het Jaarverslag 2002 verantwoording afleggen voor hoe de door hemzelf in 2001 opgestelde begroting vorig jaar door minister Hoogervorst is uitgevoerd. Vervolgens is er ’s woensdags een debat over de aandelenlease van Dexia, waarmee tienduizenden beleggers het schip in gingen.

Op vrijdag moet premier Balkenende in de ministerraad verstek laten gaan vanwege een vergadering van Europese regeringsleiders in Thessaloniki, en is het dus voor het eerst aan Zalm om de ministerraad voor te zitten. Dat mag een hele eer zijn, maar het neemt niet weg dat binnen de VVD de spanning rond zijn leiderschap langzaam oploopt. Dat fractieleider Van Aartsen zich deze week volledig en ongezouten heeft uitgesproken voor een referendum over een Europese grondwet, zet de zaken volgens onafhankelijke critici op scherp.

’s Zaterdags zitten beide heren gebroederlijk naast elkaar in Arnhem, waar hun partij vergadert over vernieuwing, maar ze weten dat het er in de nazomer om gaat spannen. De fractie zal dan stelling moeten nemen: met Van Aartsen voor het referendum, of met Zalm tegen. Of zal het dan onderhand zijn: voor Zalm of voor Van Aartsen?

Dit is het vierde deel van een serie artikelen over vice-premier Zalm.