De Iraanse Hoge Raad bekrachtigde recentelijk het vonnis van een lagere Iraanse rechtbank tegen Yusef Nadarkhani. De 32-jarige Iraanse evangelische pastor werd voor de keuze gesteld: of het christelijk geloof afzweren of de doodstraf. De uitspraak leidde wereldwijd tot verontwaardigde reacties.

De rechtszaak tegen Yusef Nadarkhani illustreert een fenomeen dat in vrijwel alle islamitische landen onbespreekbaar is: het bestaan van zogeheten nieuwe christenen; moslims die zich bekeren tot het christendom.

Dergelijke bekeerlingen komen niet voor in de kerkelijke statistieken. Die registreren slechts doop, uitvaart en eventuele emigratie naar elders van hun leden. Het zijn deze kerkelijke statistieken die in Arabische en islamitische landen al decennialang een zorgwekkende daling laten zien van het aantal christenen.

Het aantal bekeerlingen in de kerkelijke statistieken is standaard nul om problemen met de autoriteiten te voorkomen. Deze door angst en voorzichtigheid ingegeven kerkelijke politiek plaatst christelijke bekeerlingen in een grijze schemerzone. Er zijn zelfs verhalen bekend van kerkgemeenschappen die nieuwe christelijke bekeerlingen, uit angst voor repercussies, de toegang tot hun kerken ontzeggen.

Deze werkelijkheid dreef vele christelijke bekeerlingen in de anonimiteit. Het resultaat is een zorgvuldig geheim gehouden netwerk van vele honderden ondergrondse huiskerken.

Wie overigens denkt dat dit verschijnsel alleen in het Midden-Oosten voorkomt, vergist zich. Enkele jaren geleden schreef Magdi Allem, een Egyptische bekeerling uit de islam, een onthutsend artikel in de Italiaanse krant Avvenire. Hij sprak daarin over een „nieuwe ondergrondse catacombenkerk in Europa.” De leden van deze kerk zijn vaak moslims die het christelijk geloof omhelzen. Zij vinden echter geen onthaal in gevestigde kerken. Soms worden ze zelfs onbarmhartig afgewezen door christelijke kerken in Europa.

De rechtszaak tegen de Iraanse voorganger Yusef Nadarkhani brengt het bestaan van een netwerk van snelgroeiende onder­grondse huiskerken in Iran aan de oppervlakte. Nadarkhani werd geboren uit islamitische ouders en is daarom volgens de islamitische wet automatisch moslim. Volgens eigen zeggen beleed hij echter geen enkel geloof voordat hij zich op 19-jarige leeftijd bekeerde tot het christendom.

Nadarkhani werd in oktober 2009 voor de eerste keer gearresteerd. De aanklacht tegen hem luidde indertijd dat hij „evangelische samenkomsten organiseerde, een verboden ondergrondse huiskerk leidde en anderen uitnodigde om zich eveneens tot het christendom te bekeren.” Dergelijke activiteiten zijn een belediging van de islam, zo was de lezing.

In 2010 veroordeelde een Iraanse rechter Nadarkhani tot de doodstraf. Zijn advocaat ging echter in hoger beroep. Centraal stond de vraag of Nadarkhani voor zijn bekering tot het christendom wel of geen moslim was. Nadarkhani blijft volhouden dat hij voor zijn bekering geen enkel geloof praktiseerde.

Dit verweer werd recentelijk echter afgewezen door de Iraanse Hoge Raad. Het simpele feit dat zijn ouders moslim waren, maakt Nadarkhani ook moslim. Dit betekent dat zijn bekering tot het christendom gelijk staat aan afvalligheid van de islam. Hierop staat de doodstraf.

De uitspraak van de Hoge Raad kwam als een complete verrassing voor Nadar­khani’s advocaat Ali Dadkhah. Hij was ervan overtuigd dat de Hoge Raad akkoord zou gaan met het verweer van zijn cliënt, zo liet hij eerder merken.

Met de uitspraak van de Iraanse Hoge Raad lijkt het doodsvonnis van Nadarkhani onherroepelijk. De juridische mogelijkheden zijn uitgeput. Officieel zou de Iraanse ayatollah Ali Khamenei Nadarkhani de voorganger nog gratie kunnen verlenen. De kans hierop is klein.

Een gevoelige klap voor Nadarkhani is ook het verlies van zijn advocaat. Ali Dadkhani is onlangs zelf door de rechter tot negen jaar celstraf veroordeeld wegens „zijn acties en propaganda tegen het islamitisch regime.” De Iraanse Hoge Raad geeft hiermee een duidelijk signaal af: het verdedigen van een christen kan het einde betekenen van een juridische carrière.

Het is kortom niet onwaarschijnlijk dat Yusef Nadarkhani wordt opgehangen omwille van zijn geloof. Het laatste dood­vonnis in Iran tegen een christen dateert van 21 jaar geleden. In 1990 werd Hussein Sodmand geëxecuteerd nadat hij geweigerd had afstand te doen van het christelijk geloof.

Studenten

Niemand weet precies hoe groot het netwerk van ondergrondse kerken in Iran is, maar sommige voorgangers spreken over 300.000 tot 500.000 nieuwe christelijke bekeerlingen. Het is deze snelle groei die ook sjiitische geestelijken heeft gealarmeerd.

Ayatollah Ali Khamenei sprak in oktober 2010 openlijk over het in zijn ogen zorgwekkende verschijnsel van de ondergrondse huiskerken, „die het islamitisch geloof bedreigen en ondermijnen en vele jonge moslims verleiden.” Ayatollah Mesbah Yazdi, de spirituele leidsman van president Ahmadinejad, verklaarde onlangs dat „de christelijke beweging in Iran gestopt moet worden.”

Het is duidelijk dat de Iraanse autoriteiten gealarmeerd zijn door het snelgroeiende aantal christelijke bekeerlingen. Onlangs schreef een Iraanse student op een website dat het aan de universiteit van Teheran door studenten wordt geaccepteerd wanneer een medestudent zijn bekering tot het christendom bekendmaakt. „Het betekent dat deze student kritisch is en zelf nadenkt. Men ziet het als iets positiefs.”

Het valt in dit licht te vrezen dat het lot van Yusef Nadar­khani is beslist. De Iraanse autoriteiten zullen vastbesloten zijn om een afschrikwekkend voorbeeld te stellen.