Overnachten bij mensen thuis. Met ontbijt. En een eigenaar die je desnoods zijn eigen fiets uitleent. Dat is zo ongeveer de breedste definitie van het begrip bed and breakfast (b&b).

Wie wel eens een b&b boekt, weet dat bezoekers de term „thuis” uit de definitie ruim moeten opvatten. Bij sommige adressen betekent dat overnachten in een slaapkamer van een van de kinderen (dat intussen bij een broertje op de kamer ligt). Op een ander adres slaapt de gast in een theehuisje in de tuin. Of in een caravan op het erf. Daarnaast zijn er slaapplekken in kastelen, molens en woonboten. Allemaal vallend onder de noemer b&b.

Er komen er steeds meer. Exacte cijfers zijn lastig te vinden, het aantal wordt blijkbaar niet precies bijgehouden. Schattingen zijn er wel. Janneke Scheepers van Stichting Bed and Breakfast Nederland vermoedt dat er momenteel rond de 5500 bed and breakfastadressen in Nederland open zijn. Dat zijn er zo’n 3500 meer dan in 2004, toen het er nog rond de 2000 waren.

Opmerkelijk, zo’n groei in crisistijd? Niet echt, blijkt uit historische gegevens. Ook tijdens de grote depressie in de jaren dertig van de vorige eeuw probeerden mensen massaal wat bij te verdienen door hun huis open te zetten voor reizigers.

Er is wel een groot verschil met toen. Janneke Scheepers: „Toeristen van nu kiezen een bed and breakfast niet alleen omdat de prijs lager is dan die van een hotelkamer. Mensen gaan voor de meerwaarde die een b&b biedt boven een hotel. Zoals een grotere kamer, meer privacy en persoonlijke aandacht.” Ze zijn dan ook niet langer tevreden met een slaapkamertje ergens driehoog achter. En met een bruine boterham met kaas. Ze kiezen bewust voor een b&b omdat ze weten dat ze daar in de watten worden gelegd. Scheepers: „Juist de details doen het: een bloemetje op de kamer, een glaasje versgeperste jus d’orange bij het ontbijt.”

De prijs voor een kamer per nacht ligt gemiddeld op zo’n 70 euro, inclusief ontbijt. Dat is een gemiddelde, want er zijn ook al kamers voor 30 euro te boeken, maar die zijn dan wel een stuk minder luxe.

Het zoeken van een bed and breakfast gaat het handigst via een papieren gids of via internet. De grootste verzamelsite is bedandbreakfast.nl. Via die website zijn zo’n 4100 adressen te boeken. Ruim 400 daarvan doen vrijwillig mee met het kwaliteitssysteem dat Bed & Breakfast Nederland in het leven heeft geroepen. Hoe meer tulpen, hoe meer faciliteiten. Vijf is de maximale score.

Die topaccommodaties kunnen meedingen naar de titel Beste B&B, prijs van de verkiezing die de stichting sinds 2008 jaarlijks organiseert. De deelnemers worden beoordeeld op onder meer hygiëne en gastvrijheid. De winnaar van dit jaar, die op 5 juli wordt bekendgemaakt, ontvangt een schild met de tekst: ”Beste Bed & Breakfast 2011”.

Het is handig wanneer een b&b-site de mogelijkheid biedt om ervaringen te delen. Zo kunnen anderen snel zien welke punten mensen waardeerden en welke niet. Janneke Scheepers: „Vanaf zo’n twintig reviews krijg je een redelijk beeld.”

Een b&b starten is voor veel mensen een droom. Janneke Scheepers: „Vooral vrouwen beginnen eraan.” Ze pakt er wat cijfers bij die haar opmerking staven. „Zo’n 40 procent van alle b&b-eigenaren die bij ons zijn aangesloten, is vrouw, nog eens 40 procent runt samen met haar partner een b&b.”

Niet alle eigenaren kunnen een succesverhaal vertellen. In de b&b-sector houden veel mensen er na korte tijd al mee op. „Veel mensen schatten vooral de werkdruk verkeerd in. Het is daarom belangrijk dat je van tevoren goed bedenkt wat er allemaal bij het runnen komt kijken. Een voorbeeld: vaak arriveren gasten flink later dan ze van tevoren aankondigen. Je moet dan wel op hen blijven wachten.”

Gidsen

• De gids ”Bed & Breakfast in Nederland” is net uit. Met ruim 2500 accommodaties is dit de grootste en dikste b&b-gids van Nederland. Het boek is een uitgave van Bed & Breakfast Nederland (ISBN 9789080922327; € 24,95).

• De ANWB publiceert diverse gidsen met een selectie aan bed and breakfastadressen, zoals ”Romantisch overnachten” (ISBN 9789018030698; 19,95 euro) en ”Logeren aan het water” (ISBN 9789018032791; € 9,95).

• Het schrijversduo Thea Westerbeek en Anne Westerduin bezocht voor de bij Boekencentrum uitgegeven gids ”(ge)bed & breakfast” 23 b&b-adressen van christelijke eigenaren. Bij elk verhaal staan tips, onder meer over waar je naar de kerk zou kunnen gaan (ISBN 9789023924845; € 15,-).

Tips voor starters

De Europese variant van Stichting Bed and Breakfast houdt via bedandbreakfast.eu een informatieblog voor startende b&b’ers bij. Verder biedt de site antwoordvoorbedrijven.nl veel informatie rond regelgeving. NRIT Media raadt in het boek ”Wegwijs in de Bed & Breakfastsector” (ISBN 9789075923612; € 76,85) mensen die eraan denken een b&b te starten aan onderstaande vragen eerlijk te beantwoorden.

• Heeft u graag mensen om u heen?

• Geniet u ervan het andere mensen naar de zin te maken?

• Zorgt u graag voor anderen?

• Maakt u gemakkelijk contact met vreemden?

• Staat u graag klaar voor andere mensen?

• Kunt u tegen plotseling drukte?

• Lacht u veel/snel en bent u een vriendelijke persoonlijkheid?

• Hecht u veel waarde aan orde, netheid en hygiëne?

• Kunt u omgaan met negatieve reacties?

• Bent u bereid altijd klaar te staan voor uw gasten?

• Vindt u het niet bezwaarlijk veel schoon te maken?

• Beschikt u over een zakelijk inzicht?

• Weet u veel van de eigen regio?

Dit is het eerste deel in een serie artikelen over bed and breakfastadressen.