In een opinieartikel in het Katholiek Nieuwsblad stelt Verhagen dat de PVV, de gedoogpartner van het kabinet van VVD en CDA, tegen instituties schopt als zouden ze „bolwerken van de elite” zijn. D66 wil de vertrouwde instituties „afschaffen en vervangen door een directe democratie”.

Verhagen zelf staat pal voor gezin, dorp, kerk en vakbond. „Zonder instituties zou de buffer tussen burger en de overheid weg zijn. Ik denk dat de mensen, waarvoor populisten zeggen op te komen, kwetsbaar zijn zonder instituties; het gevoel van rust, stabiliteit en overzicht nog meer zouden missen.”

De CDA’er begrijpt het onbehagen bij mensen. „Het is niet meer vanzelfsprekend dat onze kinderen het beter zullen hebben dan wij. De samenhang in dorpen en steden is verdwenen door de komst van immigranten vanuit de hele wereld. De traditionele verbanden van kerk, partij en vereniging zijn verzwakt.”

Het onbehagen moet ook het onbehagen van een volkspartij als het CDA zijn, stelt Verhagen. „Anders laten we de mensen over aan populistische partijen die dat onbehagen wel benoemen en daarvoor worden beloond met de ene verkiezingsoverwinning na de andere. Een groot deel van de mensen die PVV stemde, zijn onze mensen”, aldus Verhagen.

Het CDA verloor de afgelopen jaren meerdere verkiezingen op rij. Na de grote nederlaag bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010 ontstond binnen de partij een hevige discussie over de koers, nog versterkt toen het CDA onder leiding van Verhagen ging samenwerken met VVD en PVV.

Het vertellen van een „gefundeerd verhaal dat soms de publieke opinie trotseert, en het nemen van verantwoordelijkheid die daarbij hoort, kan leiden tot verlies van populariteit”, stelt Verhagen. „Toch ben ik ervan overtuigd dat dit op den duur waardering zal oogsten. Juist in een tijd van onbehagen zoeken zwevende kiezers partijen met principes.”

Verghagen loopt met zijn stuk in het Katholiek Nieuwsblad vooruit op een speech die hij volgende week houdt op een CDA-symposium over populisme.