Geschiedenis van het GPV geboekstaafd
De 29-jarige historicus Ewout Klei heeft in een indrukwekkend proefschrift de geschiedenis van het Gereformeerd Politiek Verbond, een van de voorlopers van de ChristenUnie, beschreven. Volgens Klei, die woensdag 25 mei in Kampen promoveerde bij prof. dr. G. Harinck, had het GPV twee zijden. Aan de ene kant waren er gerespecteerde en deskundige Kamerleden, zoals Jongeling, Schutte en Van Middelkoop. Anderzijds was de partij een gesloten bolwerk waarbinnen het af en toe danig stormde.
Alle hoogte- en dieptepunten uit de 45-jarige geschiedenis van de partij passeren in het dikke proefschrift de revue. Aan de orde komt uiteraard ook de ontwikkeling die het GPV en haar achterban meemaakten, namelijk van een gesloten bolwerk voor vrijgemaakten tot een beweging die zo werd beïnvloed door de evangelischen dat samenwerking binnen de ChristenUnie mogelijk werd.
Klei is geen historicus die louter objectief de geschiedenis beschrijft; met kleine woordjes laat hij regelmatig zijn waardering of afkeuring blijken. Daardoor lijkt het soms alsof de dissertatie vanuit de hoogte is geschreven. Zo staat op de achterflap bijvoorbeeld dat het GPV „wanhopig” een „achterhoedegevecht” voerde tegen de afbraak van christelijk Nederland.
Het was indrukwekkend dat Klei na zijn promotie allereerst God dankte voor de krachten die hij had ontvangen om de dissertatie te voltooien. Maar hoe dat valt te rijmen met een plek op de D66-kandidatenlijst van zijn woonplaats Kampen moet de jonge doctor nog maar eens uitleggen.
Klein maar krachtig, dat maakt ons uniek, Ewout Klei; uitg. Bert Bakker, Amsterdam, 2011; ISBN 978 90 3513609 0; 455 blz.; € 29,95.
