Dat concludeert de NMa in haar maandag gepubliceerde onderzoek naar de historisch hoge marges op hypotheken in Nederland na de kredietcrisis.

Begin dit jaar zaten die marges, de opslag op de rente die de bank zelf betaalt voor de financiering, volgens de NMa weer op het niveau van voor de crisis. Inmiddels zijn er dan ook meer aanbieders toegetreden. Buitenlandse banken hebben wat marktaandeel gewonnen en verzekeraars richten zich nadrukkelijker op de hypotheekmarkt.

Uit het onderzoek komt naar voren dat de grote banken, die samen nog steeds het leeuwendeel van de woningfinanciering uitlenen, hogere rentes rekenen dan andere partijen. Rabobank, ING en ABN/Fortis hadden begin dit jaar samen een marktaandeel van 70,4 procent.

De NMa stelt ook vast dat hypotheekgevers consumenten laat op de hoogte stellen van het verstrijken van hun rentevastperiode. Daardoor hebben ze minder tijd om te kijken en vergelijken, wat de concurrentie niet ten goede komt.

Na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 namen de marges op hypotheken in ons land opmerkelijk sterk toe, concludeerde de NMa al eerder. Dat viel samen met een afname van het aantal aanbieders, wat de voornaamste reden lijkt.

De beperkende maatregelen die Europa de banken met staatssteun oplegde, gingen pas later gelden, zodat dit niet te maken kon hebben met de toename van de marges destijds.

Banken blijken gemiddeld hogere rentes te rekenen aan bestaande klanten dan aan nieuwe klanten. Dat wordt voor een deel in de hand gewerkt doordat het voor mensen moeilijk is om over te stappen, aldus de NMa.

Reacties

Vereniging Eigen Huis laat in een reactie weten het toe te juichen dat de NMa de ontwikkelingen op de hypotheekmarkt scherp in de gaten houdt. De vereniging zou graag zien dat per kwartaal een rapportage plaatsvindt over de ontwikkelingen van marktverhoudingen en rentemarges.

„Op die manier kan voortdurend druk op de ketel worden gehouden. Indien nodig kunnen de banken dan door de politiek, toezichthouders of consumentenorganisaties ter verantwoording worden geroepen. De VEH betreurt het dat de NMa in deze rapportage geen vergelijking heeft gemaakt met rentemarges in ons omringende landen. De renteverschillen met het buitenland vormden onder meer aanleiding voor de klacht bij de NMa.”

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) schaart zich achter de oproep van de NMa dat alle hypotheekverstrekkers hun klanten ruim van tevoren moeten informeren over het aflopen van de rentevasteperiode. „Veel banken hanteren al ruimere termijnen. Het is aan de afzonderlijke banken om in te gaan op de aspecten van de studie die hun tarieven betreffen. Het vertrouwen dat de NVB vooraf in de NMa-studie heeft gesteld, is terecht gebleken. Nederlanders betalen een faire prijs voor een hypotheek.”

De Consumentenbond vindt het van groot belang dat de NMa de hypotheekmarkt blijft onderzoeken om te voorkomen dat banken hun klanten als melkkoe gebruiken. „Uit ons eigen onderzoek blijkt dat consumenten nog steeds te veel aan hypotheekrente betalen bij de grote banken.”

De Consumentenbond roept mensen op om hypotheekverstrekkers goed met elkaar te vergelijken. „Wij sluiten ons aan bij de oproep van Vereniging Eigen Huis dat er per kwartaal een rapportage moet plaatsvinden over de ontwikkelingen van marktverhoudingen en rentemarges.” Verder vindt de bond dat banken hun klanten ten minste drie maanden van tevoren moeten informeren over het einde van hun rentevasteperiode.

Banken

Piet van Schijndel, bestuurslid Rabobank, zegt in een reactie: „Wij bieden passende tarieven die erop zijn gebaseerd dat we ook op lange termijn aan onze verplichtingen kunnen blijven voldoen. Voor bestaande en nieuwe klanten hanteert de Rabobank eenzelfde uitgangstarief.”

Rabobank vindt het verder belangrijk dat klanten tijdig geïnformeerd worden over het aflopen van de rentevasteperiode, aldus Van Schijndel. „Dat gebeurt minimaal tien weken van tevoren. Daarmee heeft de klant voldoende tijd om het aanbod te overdenken. Verder hebben klanten de mogelijkheid om via internet te zien wanneer de rentevasteperiode afloopt.”

ABN Amro is het eens met de conclusie van de NMa dat de marges op hypotheken zijn gedaald en de concurrentie is toegenomen. Na een periode van heel lage marges en een lage rente, heeft de markt zich de laatste twee jaar genormaliseerd, aldus de bank. „Door toetreding van onder meer buitenlandse spelers is er sprake van gezonde concurrerende verhoudingen op de Nederlandse hypotheekmarkt.”

„ABN Amro geeft klanten acht weken van tevoren een nieuw rentevoorstel en is hiermee vroeger dan een aantal andere banken. Consumenten ervaren deze periode als voldoende om zich goed te kunnen oriënteren. Verder maakt ABN Amro geen onderscheid in tarieven voor bestaande en nieuwe klanten.”

ING laat weten voorstander te zijn van gezonde concurrentie op de hypotheekmarkt. „Het is onze verantwoordelijkheid om klanten een passend advies te geven afgestemd op de persoonlijke situatie, tegen een zo aantrekkelijk mogelijke rente en met uitleg over de opbouw van het tarief. ING is transparant in de communicatie van tarieven aan consumenten en voert één tarief voor nieuwe en bestaande klanten. Verder ontvangen onze klanten drie maanden van tevoren een brief waarin zij worden geattendeerd op de renteverlengingstermijn. Consumenten krijgen ongeveer een maand voor het einde van hun rentevasteperiode een regulier renteaanbod.”