Heus spektakel was er gisteren tijdens de urenlange getuige-verhoren van Schalken en Jansen. Het spervuur aan vragen van met name mr. Bram Moszkowicz, raadsman van Wilders, cirkelde rond de kwestie van het veelbesproken etentje. Drie dagen voordat arabist Jansen een getuigenverklaring bij de rechter-commissaris zou afleggen, deelde hij op 3 mei 2010 de dis met Schalken.

Dat is een van de raadsheren bij het Amsterdamse gerechtshof dat in januari 2009 het openbaar ministerie in een zogeheten beschikking opdracht gaf Wilders te vervolgen wegens onder meer groepsbelediging van moslims. Schalken schreef mee aan die beschikking. Het diner vond plaats bij gastheer Midden-Oostendeskundige Bertus Hendriks. Nog een vijftal andere geleerden at mee.

Spinnijdig was Jansen toen hij ontdekte dat Schalken zou aanschuiven. Dat terwijl de islam gespreksthema was. De arabist doelt daarmee op de gedachte dat Schalken als partij in de zaak-Wilders uit de buurt van een getuige moet blijven. „Ik vond het een onzedelijke toestand.”

Jansen, verklaard tegenstander van vervolging van Wilders, zei aan het begin van de avond tegen Schalken te vrezen dat die hem zou laten arresteren vanwege zijn kritiek op de islam. „Het hof is immers de aanstichter van dit prachtproces”, sneerde de arabist gisteren. „Als Wilders wordt veroordeeld, zouden mogelijk honderden boeken uit de bibliotheek moeten worden verwijderd, zei ik tegen Schalken.”

Schalken probeerde Jansen tijdens het etentje te overtuigen van de juistheid van de beschikking van het hof, betoogde de arabist gisteren. „Hij zag die beschikking als zijn liefdesbaby. Hij liet me blijken dat het geen pas geeft dat ik het opneem voor een mannetje als Wilders.”

Op zijn beurt vond Schalken het „absurd” hoe Jansen „op hysterische” wijze zijn vrees uitsprak over een arrestatie om zijn denkbeelden. „Ik vond zijn opmerking bespottelijk. Hij was verward en boos. We zitten hier toch niet in Iran?”

Schalken stelde gisteren dat hij Jansen niet wilde beïnvloeden, maar slechts de beschikking uitlegde en toelichtte. „Ik zat daar als emeritus hoogleraar strafrecht. Het zit in je bloed om zaken uit te leggen.”

Wel gaf hij toe dat hij vooraf zijn aarzelingen had over de vraag of het verstandig was met een getuige-deskundige te tafelen.

Teleurgesteld was Schalken toen hij tijdens het diner merkte dat Jansen de beschikking niet had gelezen. „Hij had een fel oordeel en trok een vergelijking met een kettersproces. Dat een academicus kritiek heeft op een beschikking die hij niet heeft gelezen, vind ik beneden peil. Jansen is voor mij door het ijs gezakt.”

Het verhoor gisteren van beide ruziënde disgenoten vormt een van de intrigrerendste episodes uit het Wildersproces. „Werd er die avond flink gepimpeld?” vroeg advocaat Moszkowicz, niet vies van enig theater. „Het was geen geheelonthoudersfestijn”, reageerde Jansen op eigen wijze. „Er was witte wijn bij het voorgerecht, en daarna kwam er een heleboel rood.”

Wilders zelf kwam met de nabrander, aan het eind van de dag. Of raadsheer Schalken snapte dat diens gedrag „onprofessioneel, beneden alle peil en schandelijk” was?

Schalken: „Achteraf heb ik het allemaal zeer ongelukkig gevonden. Maar bedenk dat Jansen over de islam gehoord zou worden, niet over de beschikking van het hof. Of ben ik in de verkeerde film beland?”

Wilders: „Ja, u zat in de verkeerde film.”