Amper twee decennia na het begin van de bloedige opdeling van Joegoslavië lijken de economische belangen van de voormalige vijanden nu definitief zwaarder te wegen dan de verbittering over de recente burgeroorlogen, al is die vooral in Kroatië nog heel sterk. Volgens goed geïnformeerde kringen vormen de lucratieve bouwcontracten voor de Olympische Winterspelen van 2014 in het Russische Sotsji een van de eerste doelen waarop gezamenlijk wordt gemikt.

Eerder deze maand kwamen de Servische president Boris Tadic, de Kroatische premier Jadranka Kosor en zijn Sloveense ambtsgenoot Borut Pahor samen in Smederevo, een voormalige koninklijke residentie niet ver van Belgrado. Ze ondertekenden een overeenkomst waarin de economische sectoren zijn opgenomen met ondernemingen die in derde landen belangen hebben en die samen joint ventures zouden kunnen aangaan.

De kranten hadden het prompt over de „wedergeboorte van het Koninkrijk van Serviërs, Kroaten en Slovenen”, de eerste naam van de veelvolkerenstaat die in 1929 werd omgedoopt tot Joegoslavië. „Politiek gezien is het koninkrijk allang passé”, zegt analist Misa Brkic. „Maar economisch kan het in een moderne vorm weer tot leven gewekt worden, ten bate van iedereen.”

De afspraak tussen de drie naties heeft betrekking op de defensie-industrie, de bouwnijverheid, transport, communicatie, de houtsector en de voedselverwerkende nijverheid. De volgende stap is de oprichting van gezamenlijke kantoren in het buitenland die de drie landen kunnen vertegenwoordigen en die het uitwerken van gemeenschappelijke buitenlandse projecten coördineren.

De geplande gezamenlijke initiatieven in Rusland vormen een goed voorbeeld. Servië heeft al jaren een speciale economische overeenkomst met Rusland. De twee andere landen beschikken niet over zo’n voorkeurspositie. Slovenië en Kroatië kunnen straks via Servië veel gemakkelijker op de Russische markt actief worden, terwijl tegelijk de Servische bedrijven samen met ondernemingen uit de twee buurlanden veel sterker staan. Winst dus voor alle partijen. Slovenië, dat inmiddels tot de EU behoort, kan de andere landen helpen toegang tot de Europese markt te krijgen.

„De drie economieën hebben elk afzonderlijk niet genoeg concurrentiekracht om het goed te doen op de internationale markt”, zegt Ivan Jaksic van de Servische Kamer van Koophandel. „Maar onze economieën zijn complementair gebleven en dus moeten we het potentieel dat we samen hebben, ten volle benutten.” Servië telt 7,5 miljoen inwoners, Kroatië 4,5 miljoen en Slovenië minder dan 2 miljoen.

De Kroatische premier Kosor maakt zich al sterk voor gemeenschappelijke defensie- en infrastructuurprojecten in Libië en het Midden-Oosten, nadat de situatie daar weer gestabiliseerd is. De Servische president Tadic gaat in dat verband deze maand naar Koeweit. Zijn minister van Defensie, Dragan Sutanovac, zegt dat er tijdens dat bezoek gepraat zal worden over de modernisering van 149 tanks die in het voormalige Joegoslavië werden gemaakt. Bedrijven uit Slovenië en Kroatië zullen meewerken aan die projecten, en misschien ook ondernemers uit Bosnië.